حركت رو‌به جلو و با عزت نفسِ فیلمنامه «پله آخر»

كوروش حسینی، منتقد سینما در برنامه «بوطیقا» رادیو فرهنگ درباره تحلیل فیلم‌نامه «پله آخر» گفت: این فیلم‌نامه می‌تواند برای افرادی كه به سینمای پست مدرن علاقه‌مند هستند، مفید باشد.

وی افزود:ما در این فیلم با سینمای پست مدرنی طرف هستیم كه بسیار خوش ساخت است. نویسنده توانسته با یك روایت سینمای اروپایی یك فیلم مستقل ایرانی را بسازد.

حسینی ادامه داد: سوال اینجاست كه سینمای پست مدرن چیست؟ ما در سینمای كلاسیك از عدد یك به عدد دو می‌رسیم. از عدد دو به سه و ... می‌رسیم. اما قرار نیست در سینمای پست مدرن این توالی سینمای كلاسیك را رعایت كنیم. یعنی ممكن است از عدد 67 به عدد یك برسیم؛ بنابراین قرار نیست این نامنظمی و جامپ داستانی ما را با آشفتگی رو‌به رو كند؛ بنابراین در اینجا با فیلمنامه خوب رو‌به‌رو می‌شویم.

این منتقد سینما با بیان اینكه كارگردان و نویسنده اثر كه علی مصفاست، به خوبی از پس این كار مشكل برآمده، افزود: در یك دقیقه ابتدایی فیلم خسرو شخصیت اول فیلمنامه می‌گوید من دیگر نیستم و فوت شده‌ام. روایت هم از ذهن، زبان و دید اوست كه تعریف می‌شود. جالب اینجاست كه در همان ابتدا تمام ماجرا لو می‌رود. یعنی انتقال اطلاعاتی كه باید در پایان داشته باشیم، در سینمای پست مدرن در همان یك دقیقه ابتدایی می‌بینیم. از آنجایی كه این تخلیه اطلاعاتی باعث می‌شود فیلم درجا بزند، خوشبختانه فیلمنامه درجا نزد و به راحتی و با عزت نفس رو به جلو حركت كرد.

وی درباره شخصیت‌های داستان توضیح داد: شخصیت‌ها با ظرافت ورود و خروج می‌كنند. جالب است بدانید شخصیت‌ها با برخوردی كه با اشیا، محیط و آدم‌های افراد دارند، سریع معرفی می‌شوند. این سریع بودن به معنای تندی غیرمنطقی نیست. بلكه منظور این است كه شخصیت‌ها قابل لمس می‌شوند و ما با آن‌ها همراه می‌شویم. بنابراین، شخصیت‌ها زمخت، ناشناخته و وصله شده نیستند. خسرو، شخصیت اصلی دیالوگی دارد و آن این است: من قبل از مُردنم زیاد از ترتیب وقایع سر در نمی‌آوردم، چه برسد به اینكه من مُردم. این دیالوگ تكلیف ساختار فیلم را مشخص می‌كند كه با سینمای كلاسیك مواجه نیستیم.
فیلم سینمایی «پله آخر» به نویسندگی و كارگردانی علی مصفا با هزینه شخصی او ساخته شده و جزو فیلم‌های مستقل در سینمای ایران محسوب می‌شود. از بازیگران فیلم می‌توان به لیلا حاتمی، مصفا و علیرضا آقاخانی اشاره كرد.

«پله آخر» در سی‌امین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر نامزد دریافت دو جایزه شد و جایزهٔ بهترین فیلم‌نامهٔ اقتباسی را از آن مصفا كرد. ماجرای فیلم درباره لیلی (لیلا حاتمی) ستاره سینماست كه به تازگی شوهرش را از دست داده و سر صحنه فیلمبرداری و در مقابل دوربین ناگهان خنده‌اش می‌گیرد و از كار بازمی‌ماند. هیچ‌كس نمی‌تواند دلیل خنده‌هایش را حدس بزند.