برنامه كیمیای كلمات كاری از گروه كتاب رادیو فرهنگ است كه سه شنبه ساعت 17 به بررسی متون كهن ادب فارسی و پژوهش ها و كتاب هایی كه در زمینه این آثار نگاشته شده اند، اختصاص دارد.


دكتر بهرام پروین گنابادی (پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی) كه به عنوان كارشناس مجری با این برنامه همكاری دارد، درباره چهار مقاله نظامی عروضی با تصحیح علامه محمد قزوینی و دكتر محمد معین برای شنوندگان خواهد گفت.

چهار مقاله كه نام اصلی آن مجمع‌النوادر است از مهمّ‌ترین كتب نثر فارسی است. مصنّف این كتاب نظامی عروضی سمرقندی است كه این كتاب را در حدود 550 هجری تصنیف كرد.

از آنجا كه در این كتاب از چهار فن، دانش دبیری، شاعری، طب، و نجوم، در چهار گفتار جداگانه سخن رفته‌است، از قدیم به نام چهار مقاله معروف شده است.
كتاب در بین سالهای 551 و 552 به یكی از شاهزادگان آل شنسب تقدیم شده‌است. مصنف كتاب ابوالحسن نظام الدین یا نجم الدین احمدبن عمربن علی سمرقندی معروف به نظامی عروضی از شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری بوده كه از شعر وی جز چند قطعه هجا به جا نمانده است. لیكن چنانچه از محتوای كتاب بر می آید، این نویسنده نثر خوبی داشته و كتاب چهارمقاله ی او از نمونه های برجسته ی نثر و انشای فارسی است. وی گذشته از شاعری و دبیری در فنون طب و نجوم هم مهارت داشته و حكایت هایی كه در چهار مقاله ذكر می كند گواه این نكته است. تاریخ تالیف كتاب، چنان كه پیشتر اشاره شد، هرچند ضمن كتاب مذكور نیست، ولی قطعا پس از سال 552 هـ. یا سال وفات سلطان سنجر سلجوقی، نبوده است. زیرا از متن كتاب مشخص می شود كه سلطان سنجر در زمان تالیف كتاب زنده بوده، به گونه ای كه نظامی عروضی در كتاب خود در حق وی دعا می كند.

این برنامه به تهیه كنندگی طاهره جولانی و با اجرای نرگس اصفهانی تقدیم علاقه مندان می شود.