هنر بیانی است از احساسات

امروز در حال گشت و گذار در موزه ی هنر های معاصر مشغول بازدید از نهمین جشنواره ی هنرهای تجسمی فجر بودم . به هنر فكر كردم ، به اینكه خلق یك اثر هنری چه تاثیری بر روح انسان دارد ؟ تاثیر نظاری آثار هنری بر انسان مقطعی است یا ماندگار ؟
برای یافتن پرسش هایم با دكتر حسین یاوری تماس گرفتم . دكتر حسین یاوری متولد سال 1325 ، استاد دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه شهید بهشتی است كه دوره های هنرهای سنتی را در هندوستان ، طراحی صنعتی را در ایتالیا ، و دوره های طراحی دوخت و لباس را در فرانسه گذرانده . در استودیوی رادیو فرهنگ دقایقی را به گفتگو با دكتر حسین یاوری نشستم و از او پرسیدم هنر چیست ؟
او هنر را اینگونه تعریف كرد " از هنر تعاریف بسیاری ارائه شده . از دیدگاه من هنر بیانی است از احساسات و توانمندی های فردی و ادراكات و بینش های انسان كه به صورتهای مختلف در مقاطعی اززمان ارائه میشود و باید بر مخاطب تاثیر بگذارد و مخاطب را به شادی ، نشاط ، غم و اندوه و به تفكر وادارد و تاثیری را در انسان برانگیزاند .
از دكتر یاوری پرسیدم ارتباط میان انسان ب( به عنوان مدرك هنر ) و اثر هنری چیست ؟
پاسخ داد : " انسان حداقل از 15000 سال قبل از میلاد یعنی از دوران نوسنگی با هنر در ارتباط بوده ، از زندگی غارنشینی گرفته كه آثاری را در غارهای آلتامیرا و لاسكو پدید آورده تا نقاشی های صخره ای كه در لرستان از خود به یادگار گذاشته ، ما شاهد آن هستیم كه انسان هرگز بدون ارتباط با هنر زندگی نكرده اما این در ابتده در خدمت تولید آثاری بوده كه مورد نیاز زندگی روزمره یا خلاصه كرده ی احساساتش بوده كه آن را بر روی سطحی یا بومی پدید آورده و آثار هنری اینچنین در تاریخی دور از خود به یادگار گذاشته "
در ادامه ی گفتگو با دكتر حسین یاوری به هنرهای دینی اشاره كردم و پرسیدم آیا میتوان از هنر دینی به طور مشخص نام برد و آن را شناسایی كرد؟
استاد گفت :"اگر از هنر دینی استفاده كنیم بیشتر موفق خواهیم بود زیرا كه اصولا هنر سنتی یك هنر دینی است . زمانیكه در قرن بیستم ( مكتبهای ) هنرهای مختلف پدید می آمد – البته ما قصد نقد هیچ هنری را نداریم – سنت گرایان در سال 1930 به رهبری رنه گنون (Rene guenon) و تیتوس بوركهارت (كه این هر دونفر بعد ها مسلمان شدند) و فریتهیوت شوآن (Frithjof schuon) و كومارا سوامی Coomaraswamy) ) هنر سنت گرایی را پدید آوردند . هنر سنت گرایی یهنی هنر دینی و این هنر از سال 1930 تا امروز دوام دارد و جدای از اینكه بخواهیم از دین خاصی صحبت كنیم اگر هنری با اتكا به پرودگار و با معرفت شهودی خلق شود این هنر ماندگار تر خواهد بود . اگر هنر اعصار دور و كهن را مورد بررسی قرار دهیم آثار پدید آمده باعث شگفتی ماست و این هنر تنها با دانستن تكنیها و فراگیری دانش آن و ممارست حاصل نمیشود بلكه با اعتقادات باید پدید آید كه شاخص ترین این اعتقادات ، اتكا به پرورگار است "
به عنوان سوال پایانی از دكتر یاوری پرسیدم وظیفه ی هنر چیست ؟خدمت به انسان ، خدمت به هنر یا ماورای هنر ؟
وی پاسخ داد :" وظیفه ی هنر تمام اینهاست . زیرا بدون هنر نمیشود زندگی كرد حالا این هنر تنها در قالب تولید آثر شنیداری ، گفتاری و یا هنرهای نمایشی نیست این هنر بدین صورت است كه انسان بتواند مردم دنیا را دوست بدارد . شاید بزرگترین مشكل مردم جهان صرفنظر از اعتقاد و ملیتشان این است كه یگدیگر را دوست ندارند و در مواقعی كه این دوست داشتن به غلیان میرسد و هنر علاقه و دوست داشتن به اوج خود میرسد و هنر انسان ساز میشود آنگاه بر انسان تاثیر میگذارد و كلام پایانی اینكه هنر دریست به جهان رویا و حقایق محض .