بررسی پیوند منظومه فكری عطار با شعر آیینی و عاشورایی در گفت‌وگو با دكتر محمد مرادی

در برنامه «ققنوس» رادیو فرهنگ، دكتر محمد مرادی، استاد دانشگاه شیراز و پژوهشگر ادبیات فارسی، به تحلیل جایگاه عطار نیشابوری در شعر آیینی و به‌ویژه ادبیات عاشورایی پرداخت. مرادی با اشاره به اهمیت عطار در تاریخ ادبیات عرفانی گفت: «پس از مولوی، عطار بزرگ‌ترین شاعر عرفانی ایران است كه آثارش در سراسر قلمرو زبان فارسی نسخه‌برداری و بازخوانی شده است.»

1404/05/21
|
08:32

وی تأكید كرد كه در میان اشعار دینی عطار، ستایش پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) در آغاز بسیاری از منظومه‌ها دیده می‌شود و در كنار آن، نشانه‌های روشن از مضامین عاشورایی نیز به چشم می‌خورد. مرادی نمونه‌هایی از دیوان عطار، به‌ویژه سوگند خوردن به امام حسین(ع) و تصویرپردازی از واقعه كربلا، را ذكر كرد و افزود: «عطار حتی با گرایش اهل سنت، امام حسین را پیشرو ده معصوم می‌داند.»

او مهم‌ترین نمونه عاشورایی عطار را در «مصیبت‌نامه» دانست كه با ستایش امام حسین آغاز و به شرح شهادت او می‌پردازد. از جمله، تصویر ارتباط سرخی شفق با خون امام حسین، كه به گفته مرادی، عطار از نخستین شاعران فارسی‌زبان است كه این مضمون را به كار برده است.

مرادی همچنین به آثار منسوب به عطار مانند «خسرو‌نامه» اشاره كرد و گفت هرچند احتمالاً اثر عطار میانجی است، اما تصاویر و مضامین عاشورایی آن به شدت با آثار عطار نیشابوری هم‌خوانی دارد. او نتیجه گرفت كه این نزدیكی در مضمون و تصویرپردازی نشان‌دهنده نفوذ گسترده سبك و اندیشه عطار در شعر عاشورایی قرون ششم و هفتم هجری است.

این گفت‌وگو نگاهی تازه به پیوند میان عرفان، ادب آیینی و میراث ماندگار عطار در ادبیات عاشورایی ارائه داد.

دسترسی سریع