ادیبان و اندیشمندان از علامه محمد قزوینی می گویند.
آیین گرامی داشت علامه میرزا محمد بن عبدالوهاب قزوینی در برنامه رادیویی فرزانگان فرهنگ، با حضور شاگردان، راویان و رهروان راستین زندگی و آثار علامه قزوینی از سه شنبه 5 اسفندماه در رادیو فرهنگ آغاز می شود.
مجموعه رادیویی« فرزانگان فرهنگ»برنامه ای است كه به معرفی و بررسی زندگی بزرگان فرهنگ و ادب اختصاص دارد و در این سری از برنامه زندگی علمی ادبی و پژوهشی علامه محمد قزوینی در گفتگو با خانواده و نزدیكان و رهروان ایشان مورد ارزیابی وكنكاش قرار می گیرد.
علامه محمد قزوینی بنیانگذار نقد و تصحیح متون و از بزرگان پژوهش ادبی صاحب دقیق ترین تصحیح از دیوان حافظ و تاریخ جهانگشای جوینی و ده ها كتاب و مقاله دیگر است.
وی در یازدهم فروردین 1256 خورشیدی در تهران در محله دروازه قزوین به دنیا آمد. پدر و اجدادش از اهل قلم و فرهنگ بودند. پدر بزرگ او ملا عبدالعلی قزوینی از دانشمندان قزوین بود. پدرش ملا عبدالوهاب قزوینی معروف به «ملا آقای قزوینی» اصلاً اهل بلوك بشاریات (اكنون بخش بشاریات) بود كه با كوشش شخصی صاحب مرتبهای در دانش و ادب شد و به تهران آمد و در مدرسه معیرالممالك درس میداد.
پدر محمد قزوینی در 1267 درگذشت. محمد در این زمان دوازده ساله بود و به كمك شمسالعلما به جای پدر در تدوین نامه دانشوران شركت كرد تا كمك معاش خانواده باشد. او صرف و نحو و فقه و كلام و حكمت را نخست نزد پدر و سپس نزد استادان دیگر مانند شیخ فضلالله نوری و میرزا حسن آشتیانی و ملا محمد آملی تحصیل كرد. او از محضر ادیب پیشاوری و شیخ هادی نجمآبادی نیز برخوردار شد. در مدرسه معیرالملك حجرهای گرفت و طلبه شد. زیر نظر شمسالعلما در علوم اسلامی و هیئت و ریاضی و تاریخ و تاریخ ادب و رجال و عَروض و قافیه متبحر شد. بعد در مدرسه آلیانس تهران به فراگیری زبان فرانسه پرداخت. همچنین به آموزش عربی به دوستان و آشنایان جوان خود پرداخت. فرزندان شیخ فضلالله نوری ضیاءالدین و میرزا هادی مدت سه سال نحو و محمدعلی فروغی و برادرش ابوالحسن فروغی از او عربی آموختند و خود به دیگر معلومات او، از جمله در زبان فرانسه، افزودند. پدر فروغیها یعنی میرزا محمدحسین فروغی او را به همكاری در روزنامه تربیت تشویق كرد و او را با روش كار و تحقیق ادبی و تاریخی اروپاییان آشنا ساخت. به زودی شهرتی در زمینههای مختلف ادبی پیدا كرد و به خصوص در نحو عربی چهرهای شاخص شد. در تألیف بخش تاریخ اسلام در كتاب تاریخ مفصل ایران كه كتاب درسی مدارس بود شركت داشت.
چهره های ارزنده ای در این مجموعه برنامه از فرزانگان فرهنگ از علامه قزوینی روایت می كنند . شخصیت هایی چون دكتر احمد مهدوی دامغانی استاد دانشگاه هاروارد و از یاران نزدیك علامه، دكتر مهدی محقق استاد دانشگاه تهران، ماشالله آجودانی، دكتر محمد جعفر یاحقی، دكتر اكبر ایرانی، دكتر علی اشرف صادقی، دكتر عبدالله انوار، جمشید كیانفر، دكتر مهدی نوریان استاد دانشگاه اصفهان، احمد سمیعی گیلانی، استاد محمد روشن، علی دهباشی، دكترسید حسین نصر، دكتر محمد رضا شفیعی كدكنی، ایرج پارسی نژاد، دكتر پورنامداریان، دكتر حسن انوری، دكتر اخلاق آهن از دانشگاه جواهر لعل نهرو و نیز خانم چهرزاد بهار دختر گرامی ملك الشعرا بهار، دكتر مهدخت معین دختر دكتر محمد معین و سید علی آل داوود برادر زاده حبیب یغمایی از علامه قزوینی خواهند گفت كه روایت هایی هستند در نوع خود بی مانند. روایت هایی كه بر زندگی و آثار علامه محمد قزوینی نور افشانی می كنند و پس از نیم قرن باعث شناخت بیشتر از آن علامه فقید خواهد شد.
از دیگر مختصات این مجموعه برنامه در آیین گرامی داشت علامه محمد قزوینی در رادیو فرهنگ همراهی و پخش صدا و دیدگاه ها نظرات منحصر به فردی از مفاخر ادبی و فرهنگی درگذشته است كه همگان از علامه قزوینی گفته اند، استاد بدیع الزمان فروزانفر، علامه جلال الدین همایی، محمدعلی جمالزاده، علی اكبر دهخدا، دكتر عبدالحسین زرین كوب، استاد ایرج افشار، دكتر عبدالحسین حایری، مجتبی مینوی، محمد پروین گنابادی، دكتر غلامحسین یوسفی و دكتر امین ریاحی، همه و همه از زندگی و آثار علامه محمد قزوینی روایت می كنند.
علامه محمد قزوینی در 6 خرداد سال 1328 در تهران درگذشت و در شاهعبدالعظیم در كنار مزار ابوالفتوح رازی دفن شد. محمدتقی بهار قصیده معروف خود را در سوگ او سرود كه مطلع آن چنین است:
از ملك ادب داعیهداران همه رفتند
شو بار سفر بند كه یاران همه رفتند
خوانش متون برنامه فرزانگان فرهنگ بر عهده استاد سخن بهروز رضوی است و تهیه و تالیف این گنجینه پژوهشی را محمدحسینی باغسنگانی بر عهده دارد.
علاقه مندان می توانند برنامه «با فرزانگان فرهنگ» را سه شنبه ها از ساعت 19:30 از رادیو فرهنگ دنبال كنند همچنین این برنامه در سامانه و آرشیو زمانی رادیو در سراسر جهان قابل شنیدن و دریافت است.