برنامه « كیمیای كلمات» رادیو فرهنگ جمعه یكم مردادماه به معرفی و بررسی كتاب « تاریخ بیهقی» اختصاص دارد .
دكتر بهرام پروین گنابادی (پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی) كارشناس مجری برنامه در این قسمت از كیمیای كلمات كتاب « تاریخ بیهقی » را نقد و بررسی میكند.
تاریخ بیهقی یا «تاریخ مسعودی» نام كتابی نوشته «ابوالفضل بیهقی» است كه موضوع اصلی آن تاریخ پادشاهی «مسعود غزنوی» پسر سلطان «محمود غزنوی»ست. این كتاب علاوه بر تاریخ غزنویان، قسمت هایی درباره تاریخ صفاریان، سامانیان و دوره پیش از پادشاهی «محمود غزنوی» دارد. نسخه اصلی كتاب حدود 30 جلد بوده، كه به دستور سلطان «مسعود» بخش زیادی از آن از بین رفته است. و از این كتاب امروزه مقدار كمی (حدود پنج مجلد) بر جای مانده است. برخی این كتاب را «تاریخ ناصری» نامیده اند، از جمله: «ابن فندق بیهقی» كه در سال 490 ه. ق. در منطقه «بیهق» به دنیا آمده، و بسیاری دیگر پس از او. برای این نام گذاری دو احتمال است: نخست به اعتبار لقب «سبكتگین» (پدر محمود غزنوی)، كه «ناصرالدین» است، و كتاب تاریخ خاندان و فرزندان و فرزندزادگان وی بوده، و دیگر این كه لقب سلطان مسعود كه «ناصرالدین الله» بوده است. به هر حال كتاب به نامهای دیگری نیز خوانده می شده، از جمله: «تاریخ آل ناصر»، «تاریخ آل سبكتگین»، «جامع التواریخ (البته جامع التواریخ رشیدالدین فضل الله كتابی دیگر است در چهار مجلد)»، «جامع فی تاریخ سبكتگین» و سرانجام «تاریخ بیهقی» كه گویا بر اثر بی توجهی به نام اصلی آن «تاریخ ناصری» به این عنوانها شهرت پیدا كرده بود. بخش موجود تاریخ بیهقی را «تاریخ مسعودی» نیز می خوانند، از آن جهت كه قسمت های بازمانده آن بیشتر رویدادهای دوره پادشاهی سلطان «مسعود غزنوی» را دربردارد.
برنامه كیمیای كلمات كاری از گروه كتاب رادیو فرهنگ است كه جمعه ها ساعت 13:30 به بررسی متون كهن ادب فارسی و پژوهشها و كتابهایی كه در زمینه این آثار نگاشته شده، اختصاص دارد.
این برنامه به تهیه كنندگی «فریده گودرزی» روی موج اف ام ردیف 106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ پخش میشود.