محمدرضا فرزین در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش كمیسیون صنایع و معادن در مورد آسیب‌شناسی سازوكار تامین و تخصیص نیازهای ارزی واحدهای تولیدی كشور بیان كرد: در خصوص ارز در جلسه قبلی كه خدمت شما رسیدم قول‌هایی دادم كه اقدامات ویژه‌ای صورت گیرد. اولین مساله ارز اسكناس بود، اكنون كلا فروش ارز در صرافی‌ها به صورت اسكناس متوقف شده است و منوط به ایجاد یك حساب ارزی در بانك‌ها شده است.

وی ادامه داد: هر فردی كه از صرافی بخواهد ارز خریداری كند باید یك حساب بانكی باز كند و ارز خریداری شده به حساب بانكی وی ریخته شود. امسال از 1402.01.01تا 1402.02.17 مجموع تخصیص ارز ما 11 میلیارد و 840 میلیون دلار بوده است و در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال قبل باید بگویم كه در این مدت سال گذشته 10 میلیارد و 734 میلیون دلار ارز تخصیص یافته بود.

وی در ادامه اظهار كرد: این ارز باید توسط صرافی‌ها و بانك‌ها تامین شود كه با كمی تاخیر انجام می‌شود كه به دنبال حل این مشكل هستیم. امسال در یك ماه و نیم گذشته از 11 میلیارد و 840 میلیون دلار تخصیص یافته 6 میلیارد و 738 میلیون دلار تامین شده و به حساب افراد ریخته شده است در حالی كه در سال گذشته در همین بازه پنج میلیارد دلار تامین ارز صورت گرفته بود. امسال یك میلیارد و 700 میلیون دلار بیشتر از سال قبل ارز تامین شده است.

رئیس كل بانك مركزی در ادامه تصریح كرد: از لحاظ تامین ارز تا به حال تلاش كردیم تا نیازهای ارزی كشور تامین شود. در بانك مركزی كمیته تخصیص و تامین ارز را تشكیل دادیم و در آن برآورد كردیم كه منابع ارزی مورد نیاز برای هر بخش و هر دستگاه چقدر است و تعهد بانك مركزی نیز در قبال دستگاه‌ها مشخص است. اكنون دقیقا مشخص است كه وزارت صنعت، معدن و تجارت چقدر می‌تواند تا پایان سال ثبت سفارش كند و تعهد ارزی بانك مركزی به آن چقدر است. به دنبال این هستیم تا این اتفاق را فصلی كنیم چرا كه در طول سال ممكن است مشكلاتی ایجاد شود اما به دنبال این هستیم كه در هر فصل تعهد بانك مركزی به هر كدام از دستگاه‌ها برای تامین ارز مشخص شود تا هیچ كس بیشتر از میزان تعیین شده ثبت سفارش نكند.

فرزین تصریح كرد: در خصوص مسدود سازی باید بگویم از آنجا كه افرادی بدون نیاز ارزی نسبت به ثبت سفارش اقدام می‌كردند ما الزام كردیم كه پنج درصد ریالی منابع را نزد بانك مركزی مسدود كنند تا میزان ثبت سفارش‌های بی‌دلیل كاهش پیدا كند. اخیرا كمیته‌ای در بانك مركزی تشكیل شده تا به بررسی تخلفات پولی و ارزی بپردازد. ما در این حوزه سه تخلف داریم اول آنهایی كه رفع تعهد كرده‌اند یعنی صادر كننده‌ای كه ارز نیاورده دوم كسانی كه در سامانه نیما معامله غیرشفاف داشتند و سوم افرادی كه در بازار غیررسمی ارز خریداری كرده‌اند.

فرزین در ادامه خاطرنشان كرد: افرادی كه ارز مورد نیاز خود را از بازار غیررسمی تامین می كنند این كار مساوی با قاچاق محسوب شده و شركت‌هایی كه این كار را انجام می‌دهند مشمول قانون پولشویی خواهند شد. اگر این تخلفات ثابت شود، حساب ریالی و ارزی آنها مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به آنها تصمیم‌گیری می‌شود و قوه قضائیه نیز برای جلوگیری از تخلفات بیشتر با بانك مركزی همراهی می‌كند.

وی در ادامه اظهار كرد: در گزارش‌هایی كه ارائه شد، به وضوح مشهود است ارز تخصیص یافته و تأمین شده در مقایسه با سال گذشته افزایش داشته است خصوصاً در كالاهای اساسی و در حوزه دارو نیز این روند وجود دارد. به عنوان مثال تعهد ماهانه در حوزه دارو 300 میلیون دلار بوده كه تا 17 اردیبهشت ماه 470 میلیون دلار تخصیص یافته است هرچند بین تأمین و تخصیص فاصله‌ای وجود دارد كه به دلیل وجود تراستی‌ها است كه حل خواهد شد.

رئیس كل بانك مركزی در ادامه تصریح كرد: نمایندگان كه درصدد پاسخگویی ارزی از بانك مركزی هستند باید پاسخ دهند آیا همه اختیارات ارزی دست این مجموعه است؟ باید كمك كنیم بانك مركزی اختیارات لازم را داشته باشد زیرا نمی‌توانیم پاسخگوی مواردی باشیم كه در اختیار ما نیست. سال گذشته 10 میلیارد دلار بیش از ارقام سال قبل ارز تخصیص یافته و این رقم نسبت به دو سال قبل 21 میلیارد دلار بیشتر بوده است. نباید فراموش كرد نرخ تشكیل سرمایه بعد از دو سال مثبت شده خصوصاً در حوزه ماشین آلات كه نشان‌دهنده تأمین و تخصیص منابع ارزی است.

وی در ادامه با اشاره به اینكه چرا برخی از صنایع ارز خود را باز نمی‌گردانند، بیان كرد: دراین راستا كمیته‌ای تشكیل شده تا تخلفات مورد رسیدگی قرار گیرد اما نباید فراموش كرد بسیاری از صنایع در این راستا اقدام می‌كنند چرا كه 65 میلیارد دلار در سال گذشته ارز تأمین و تخصیص یافته كه نشان‌دهنده بازگشت این منابع است. هرچند سهم اعظم در این حوزه مربوط به پتروشیمی‌ها و فولاد بوده اما تخلفاتی هم وجود دارد كه به آنها رسیدگی می‌شود.

فرزین در پاسخ به این پرسش كه نمایندگان طرح كردند كه چرا واحدهای تولیدی باید ملزم باشند ارز خود را به بانك مركزی بفروشند، اظهار كرد: از مجموعه‌های تولیدی باید سوال كرد كدام یك از نیازهای ارزی خود را از بازار قاچاق و آزاد تأمین می‌كنند كه بخواهند آن را در بازار آزاد بفروشند. به عنوان مثال نرخ دستمزد و بهای گاز و برق مصرفی آنها متناسب با بازار آزاد است كه بخواهند ارز خود را در بازار آزاد و نرخ بالاتر بفروشند.

وی در ادامه بیان كرد: بنابراین مركز مبادله ارز تشكیل شد تا موضوع مذكور برطرف شود. باید یادآور شد علائمی كه از بازار آزاد به بازار دلار داده می‌شود سبب برخی از مشكلات شده كه ما نیز به دنبال كوچك‌سازی این حوزه بوده و نسبت به آن اشراف اطلاعاتی داریم. باید تأكید كرد نرخ بازار قاچاق مورد تأیید ما نیست و باید كاهش یابد. مواردی گزارش شده كه افراد و شركت‌ها در پشت خط اقدام به خرید ارز می‌كنند. لذا با توجه به سیاست جدید بانك مركزی واسطه‌ها حذف شده و با عنایت به اشراف اطلاعاتی تخصیص لازم صورت می‌گیرد تا سواستفاده‌ها از بین برود.

فرزین در ادامه بیان كرد: باید یادآور شد دلارزدایی یكی از سیاست‌های مهم بوده كه نسبت به آن حساس هستیم لذا اجلاس ACU با حضور 9 كشور عضو و همچنین دعوت از روسای بانك مركزی چند كشور منطقه و حوزه آسیاپاسیفیك به زودی برگزار خواهد شد كه به تحقق این امر كمك می‌كند.در واقع 3 محور معامله پایاپای و نه با دلار، ایجاد پیمان پولی دوجانبه كه با چند كشور در حال نهایی شدن است و پیمان پولی چندجانبه، سه محور اصلی اجلاس بین‌المللی یاد شده است كه به تحقق دلارزدایی كمك می‌كند.

رئیس كل بانك مركزی افزود: متأسفانه برخی در فضای مجازی به گونه‌ای در رابطه با تورم صحبت می‌كنند كه قرار است این روند افزایش یابد. اعداد و ارقام این موضوع را تأیید نمی‌كنند زیرا منابع ارزی و كنترل نقدینگی وضعیت خوبی دارد. باید یادآور شد تورم TPI به 1.9 درصد كاهش یافته و با این وضعیت نرخ تورم نیز كاهش خواهد یافت و در این راستا از سیاست‌های پولی، مالی و ارزی استفاده خواهیم كرد خصوصاً اگر مدیریت ارز به شدت اجرایی شود نرخ تورم كاهش خوبی خواهد یافت.

فرزین در پایان بیان كرد: بسته‌هایی برای مهار تورم و تحقق نرخ رشد و مدیریت نرخ ارز از سوی دولت تدوین شده است. در هر دو بسته تلاش خواهیم كرد به گونه‌ای حركت كنیم كه تورم مهار شده و رشد تولید آسیب نبیند. این موضوع بسیار سخت است اما دولت مصمم است تا وعده‌های خود را در این حوزه محقق كرده و فرمایشات رهبر انقلاب را اجرایی كند.
منبع: ایسنا