تقریبا به مدت 15 سال است كه برنامه «نیستان « با فراز و نشیب هایی كه به خودش دیده پخش می شود .یك زمانی برنامه به صورت تولیدی- زنده در بازه زمانی چهار ساعت و بعدها یك ساعت و در حال حاضر هر شب به غیر از جمعه ها ساعت 22 شب به مدت 45 دقیقه پخش می شود.
ماموریت شبكه فرهنگ
محمد صادق رحمانیان مدیر رادیو فرهنگ با اشاره به دو ماموریت فرهنگی و هنری این شبكه می گوید: در بخش هنری برنامه هایی نیمه تخصصی و تخصصی و در بخش فرهنگی برنامه های كه نیاز عموم مخاطب را برآورده سازد ،پخش می شود. وقتی قرار است در باره موسیقی صحبت كنیم در بخش های هنری برنامه های فاخری را پخش
می كنیم .موسیقی فاخر در «نیستان« ،تئاتر در «تماشاخانه« و سینمایی در «عصرانه با نمایش«دیده شده است.
مخاطبانی كه برای برنامه «نیستان« در نظر داشتیم مخاطبان نیمه تخصصی و تخصصی است.منظور ما از نیمه تخصصی علاقمندان به موسیقی وكسانی كه اخبار این حوزه را پیگیری می كنند ، می باشند و تخصصی دانشجویان حوزه موسیقی حتی كسانی هستند كه آواز می خوانند .
او یكی از نقاط قوت نیستان را حضور مداوم و تاثیر گذار استاد كیوان ساكت نوازنده شهیر و آهنگساز توانای موسیقی ایرانی دانسته و می گوید :استاد ساكت با اجرای دقیق و شنیدنی ردیف موسیقی ایرانی و فرمهای رایج موسیقی ،سالهاست كه با اجرای ساز« نیستان« را شنیدنی تر كرده است.
«نیستان«سرگرمی متخصصان موسیقی
وحید رستگاری كارشناس موسیقی كه خود ،نوازنده ساز عود و فارغ التحصیل از دانشكده موسیقی دانشگاه هنر تهران است می گوید: پدرم امیر خان رستگاری بازیگر و كارگردان تئاتر و شاعر و دبیر بود. به همین جهت فضای مساعدی بود كه مرا به آموختن هنر ایرانی سوق دهد. در ابتدا با خوشنویسی ،در ادامه با طراحی و نقاشی و درنهایت با موسیقی و آموختن از استاد سید احمد مرتضوی،دوست صمیمی خانوادگیمان مسیر زندگیم را دنبال كردم .
سال 1376 در كنسرت موسیقی در شهرستان شاهرود با مدیر صدا برداری موسیقی كه از مدیران رادیو بود آشنا شدم غلامرضا ملكوتی كه مدیر صدا برداران و فنی رپرتاژ رادیو بود پیشنهاد داد تا سردبیری یكی از برنامه های موسیقی رادیو را بپذیرم.با برنامه« بزرگان موسیقی ایران« در رادیو 2 كار در رادیو را آغاز كردم كه این رادیو بعد ها به رادیو فرهنگ تغییر نام داد.
رستگاری ادامه می دهد : همزمان با حرفه نوازندگی ،با رادیو همكاری خود را ، صرفا با برنامه های تخصصی موسیقی شروع كردم.با تاسیس رادیو فرهنگ و توسعه این رادیو ،با دوست و همكارم ،سعید اردیانی كه ایشان آهنگساز و نوازنده بود ،ساخت برنامه های موسیقی را زیر نظر غلامرضا ملكوتی و مدیریت بسیار خوب ایشان ادامه دادیم.
وقتی برنامه های موسیقی از استقبال زیادی مواجه شد ،در سال 1380 برنامه نیستان را طراحی كردیم.آن زمان « نیستان« را به صورت زنده و هر روز به مدت چهار ساعت طراحی كردیم .كار بسیار سخت و دشواری بود ولی خیلی زود این برنامه شنیده شد و نیستان سرگرمی هر روز علاقمندان و متخصصان موسیقی شد.
رستگاری كه سوابق داوری جشنواره های مراكز استان ها،كارشناس موسیقی و برنامه سازی در رادیوهای تهران ،ایران ،فرهنگ ،جوان ،سلامت صدای آشنا ،صبا ،داور جشنواره های مختلف داخلی و بین المللی رادیو از سال 1383 تا كنون ،مدرس تهیه كنندگی و موسیقی در حدود 10 سال و عضو مدرسان دوره دیده رادیو ،كارشناس تهیه كنندگی در شوراها و كمیته های مختلف شبكه های رادیویی را داراست و 6 سال عضو شورای نظارت بر موسیقی رادیو همچنین عضو كمیته ارزیابی برنامه های رادیو پیام بوده است
می گوید: چند ماهی نگذشت كه نیستان در همه نقاط ایران شنیده می شد .نیستان تنها برنامه تخصصی و مخاطب پسند رادیو شده بود ..حضور اساتید بزرگ موسیقی كه بیشتر آنها از دنیا رفتند به جذابیت و اعتبار برنامه افزوده بود.زنده یادان فرهنگ شریف ،حسن كسایی ،جلال ذوالفنون ،منصور یاحقی ،دكتر حسین عمومی ،محمد رضا لطفی ،پرویز مشكاتیان ،منصور نریمان ،فریدون حافظی ،عطاالله جنگوك ،بهرام سارنگ ،مجتبی میر زاده ،استاد طاهر پور اصفهانی ،منوچهر همایون پور ،حسین یوسف زمانی با حضور در برنامه نیستان باعث اعتبار این برنامه شدند .
اساتید دیگر كه خداوند نگهدارشان باشد نیز در كنار اساتید در گذشته مجله شنیداری نیستان را تكمیل كردند.اساتید محمد موسوی ،كیخسرو پور ناظری ، لوریس چكناواریان ،محمد علی كیانی نژاد ،حمید رضا نوربخش ،بیژن كامكار ،ارشد طهماسبی ،كامبیز روشن روان ،فردین خلعتبری ،مسعود شعاری ،حسین دهلوی ،فرهاد فخر الدینی ،محسن كرامتی ،علی رضا قربانی ،سالار عقیلی ،تهمورس پور ناظری ،بیژن ترقی ،اكبر آزاد ،محمد ملك مسعودی ،ناصر مسعودی ،وبسیاری از هنرمندان مطرح موسیقی وسنتی ومحلی در نیستان و گفتگوهای تخصصی و نقد و تحلیل ها حضور داشتند.
از سال 1385 با تغییر مدیریت رادیو فرهنگ ،زمان پخش و مدت زمان برنامه تغییر كرد.ولی همچنان این برنامه پر شنونده است.
عضو شورای موسیقی معاونت صدا تا كید بر حفظ هویت موسیقی ایرانی ،پخش قطعات ارزشمند موسیقی محلی و سنتی ،معرفی هنرمندان گمنام و مشهور و مردمی ،پخش اخبار و بازتاب خبرها و رویدادهای موسیقی ،بزرگداشت هنرمندان مردمی و تاثیر گذار از ویژگی های برنامه نیستان دانسته و می گوید:كارشناسان متخصص این برنامه باعث اجرای دقیق تر و شنیدنی تر گفتگوهای تخصصی بودند.كارشناسانی كه از آغاز نیستان در این برنامه حضور داشتند ،افراد مطلع و پژو شگران معتبر موسیقی بودند.رضا مهدوی ،علیرضا میر علنیقی ،علیرضا امینی ،رضا موسوی زاده ،ناصر ایزدی ،بهروز مبصری كارشناسان و موسیقیدانان فعال در نیستان بودند .در ادامه افراد متخصص دیگری به جمع ما اضافه شدند احمد مهدی ،خشایار اعتمادی ،محمد امین میر احمدی ،شهرام آقایی پور ،فرنوش تدین ،فرشاد صارمی ،محمد جواد بشارتی ،موسیقیدانان و كارشناسانی هستند كه با نیستان همكاری داشتند و دارند.
از بهار 1394 با تغییر مدیریت رادیو فرهنگ تغییر مثبتی در نیستان ایجاد شد حضور تاثیر گذار سركار خانم نسرین آبروانی معاونت محترم صدا كه خود از تهیه كنندگان و مدیران برنامه سازی بودند و مدیریت شبكه فرهنگ دكتر صادق رحمانیان كه از همكاران گذشته ما در رادیو فرهنگ بود ،با اشرافی كه به برنامه نیستان داشت و با یشینه و تخصص هنری و ادبی كه دارد به مدیریت شبك فرهنگ منصوب شد با این تغییر بنده با طرحی متفاوت و با دعوت از برنامه سازان و متخصصان موسیقی نیستان را با قالب جدید و محتوایی متنوع زیر نظر مدیر گروه ادب و هنر شبكه فرهنگ دكتر حسن پولادی و مصطفی خاتونی مدیر تولید تهیه كردیم
نقش گوینده در جذب مخاطب
فاطمه ركنی گوینده پیشكسوت رادیو ،كسی كه سالهاست اجرای نیستان را بر عهده دارد و برنامه نیستان با صدای ایشان هویت پیدا كرده ،می گوید:بیان گوینده به طور كلی باید بیانی سالم و به دور از اشكالاتی باشد كه شنیدن حروف و كلمات را برای شنونده مشكل كند و با یك بار شنیدن از رادیو متوجه شود كه گوینده چه می گوید به عبارتی حروف از مخارج خاص خود بیان شود كه ابن مختص برنامه نیستان نیست و هر گوینده ای باید این ویژگی را داشته باشد و این موارد را رعایت كند.
او كه از سال 61وارد سازمان شده و كارش را از مركز بوشهر شروع كرده و در مراكز فارس و اصفهان هم خدمت نموده با اشاره به نقش گوینده در جذب مخاطب می گوید: گوینده اگر با هدف و رویكرد برنامه آشنا باشد و مخاطب را بشناسد می تواند نقشی مهمی در جذب مخاطب ایفا كند.
گزارشگری با دیدی مثبت
حتما شنونده های رادیو مستند (چراغ قرمز) یا ( اتاق شماره پانزده )كه اتفاقات اجتماعی سیاسی به روز را تحلیل و بررسی می كرد را به یاد دارند. ندا رادمهر كه بارها توسط مسئولان پیشین صدا و سیما تقدیر شد به مدت 11سال است كه در سازمان با عناوین مختلف فعالیت می كند ، حدود دوسال است با برنامه موسیقایی نیستان و رادیو فرهنگ همكاری می كند و امسال در سی و دومین جشنواره موسیقی فجر كه دی ماه برگزار شد بعنوان خبرنگار برتر و فعال در حوزه موسیقی برگزیده شد.
او كه در یازدهمین جشنواره بین المللی صدا در بخش بین الملل تهیه كننده اول شده است می گوید: در بخش «خبری «اخبار به روز موسیقی را در آن حوزه به اطلاع می رسانم و فقط متن خبر را اعلام نمی كنم بلكه حتما با عوامل خبر مطرح شده گفتگو می كنم . در واقع خود عوامل خبر ، خبر را به گوش مردم می رسانند.این برنامه فرمتش طوری است كه همه عوامل نیستان تكمیل كننده هم در ژانرهای مختلف موسیقیایی می باشند و هر كدام از كارشناسان بخشی را به عهده دارند.
رادمهر كه تحصیلاتش گرافیك بوده، می گوید:وقتی می خواهم گفتگویی را انجام دهم ،حتما مطالعه می كنم ،تا با آمادگی كامل ،گفتگو كرده و مرز كاری اساتید این حوزه را بشناسم.
او از جذاب ترین گفتگو ها می گوید :گفتگو با استاد حسین علیزاده كه به سختی هماهنگ شد و اینكه توانستم « نا گفته هایی « از استاد پرویز مشكاتیان را از زبان ایشان ،شنیدنی كنم .همچنین گفتگو با استاد روحانی، علی رهبری و ر استاد فخرالدینی و استاد شهبازیان رهبرات پیشین و در حال حاضر اركستر سمفونیك تهران و اركستر ملی كه از بدو شروع دوباره كار اركسترها تا به الان ، اخبار شان را پوشش می دهم و همیشه مورد لطف این استاد ان بزرگوار بودم.
رادمهر با اشاره به حساسیت كار خبرنگاران می گوید :به شخصه دوست دارم بهتر با دید مثبت نگاه كنم و صادقانه گزارش بدهم و پیگیر باشم ، دنبال حاشیه سازی برای دیده شدن نیستم اما از حقیقت موضوع هم نمی گذرم . امیدوارم به سهم خودم در برنامه موسیقایی نیستان بتوانم قدمی كوچك اما كار گشا برای هنر و فرهنگ و به خصوص موسیقی سرزمینم بردارم