در برنامه امروز استاد بهروز رضوی بخش هایی از زندگی « ثمین باغچه بان» روایت می شود
مین باغچه بان در 1304 خورشیدی در تبریز زاده شد. پدرش جبار باغچه بان در خانه خود كودكستانی به نام باغچه اطفال بنیاد كرده بود كه در آن از بام تا شام سرود خوانده می‌شد. ثمین در همین باغچه و در میانه شعر و سرود چشم به جهان گشود و در كنار كودكان دیگر از روش‌های پرورشی پدر بهره می‌برد.

ثمین هنوز خردسال بود كه همراه خانواده و به سبب ماموریت پدر رهسپار شیراز شد و در آن جا نیز همه لحظات زندگی‌اش در كودكستان خانگی پدر گذشت. در 1311 خورشیدی خانواده باغچه بان باز ناگزیر از تغییر محل اقامت شد. این بار نوبت تهران بود كه پدر در آن نخستین مدرسه آموزش كر و لال‌ها را به وجود آورد. زندگی پدر سرشار از فقر بود. میان مشغله‌های گونه‌گون از شاگرد قنادی گرفته تا آموزگاری، آموزش و پرورش كودكان، به ویژه كودكان كر و لال، بیشترین توان و زمان او را مصروف خود می‌داشت.
آزمایش‌های پدر از یك طرف و آشنایی مادر با موسیقی و تارنوازی و ویولن از جهت دیگر تاثیری تركیبی در ثمین بر جای نهاد كه راه آینده او را روشن ساخت. ثمین در باغچه اطفال خواننده سرودهایی بود كه از پیوند شعر پدر و آهنگ مادر پدید می‌آمد.
با گشایش تالار رودكی در 1348 خورشیدی ثمین باغچه بان نیز چون تنی چند از آهنگسازان دیگر به استخدام این سازمان در آمد. زال و رودابه نام نخستین اثر صحنه‌ای اوست كه با الهام از شاهنامه فردوسی، برای اجرا در شب گشایش تالار آفریده شد. بنیاد گروه‌های آواز جمعی به وسیله همسر نیز، او را برانگیخت كه با كار روی ترانه‌های بومی ایران، قطعاتی برای آواز و گروه بیافریند.
در میان قطعات بازمانده از ثمین در وهله نخست می‌توان از بومی وار او یاد كرد كه خودش به آن دلبستگی بسیار داشت و می‌گفت 20 سال منتظر مانده تا دری به تخته‌ای بخورد و آن را با اركستر سنفونیك تهران اجرا كند. درخت سرو یكی دیگر از كارهای او در زمینه موسیقی بومی است كه برای اركستر بزرگ، گروه كر آواز جمعی و تكخوان، نوشته شده و بر محور این 2 بیتی معروف می‌شود. فضا سازی‌های درخشان ثمین از وهم بیشه، انتظار و سوزش آتش، درخت سرو را به یكی از زیباترین قطعات موسیقی پیشرو تبدیل كرد. شلیل و ویرانه نیز از قطعات بومی تنظیم شده به وسیله ثمین است كه ارزش‌های ویژه خود را دارد.
پرستندگان و سپاهیان برای گروه آواز جمعی و اركستر كه داند كه ... و من عاشقی‌ام برای آواز جمعی، تكخوان اركستر، متل برای آواز جمعی، پیانو و سازهای ضربی و شعله سه رنگ از دیگر آثار به یاد ماندنی او به شمار می‌آید.
ثمین باغچه بان قطعات برانگیزاننده‌ای نیز برای كودكان ساخته كه تعدادی از آن‌ها را موسسه ماهور زیر عنوان رنگین كمون به بازار فرستاده است. ثمین، رنگین كمون را به پدرش اهدا كرده كه نخستین شعرها و سروده‌ها را به او یاد داده و برایش دفترچه نقاشی و مدادهای رنگی خریده... و دستش را گرفته تا بتواند تصویر اولین آهو، كشتی، كلاغ، خورشید و آدم‌ها را بكشد...
او در زمینه ادبیات سخن به میان نیاوریم. او از نادر موسیقیدانان ایرانی بود كه دستی توانا در نوشتن داشت و گزارش، نقد و قصه می‌نوشت.

در سفر تركیه به ناظم حكمت شاعر چپ گرای ترك علاقمند شد و در بازگشت به ایران، برخی از آثار او را به فارسی برگرداند. بعدها به ترتیب سراغ عزیز نسین و یاشار كمال رفت و كارهایی از آن 2 را نیز به فارسی در آورد.

ثمین خود می‌گفت كه نخستین معرف شاعران و نویسندگان برجسته ترك به جامعه فرهنگی ایران بوده است. در جمع 12 جلد كتاب از ثمین به یادگار مانده كه بیشتر آن‌ها به چاپ‌های بعدی رسیده است. چند متن دیگر نیز در دوره مهاجرت به تركیه (از سال 1326 خورشیدی به بعد) فراهم آورده بود و در جستجوی ناشری امین بود كه آن‌ها را به دستش بسپارد و چنین نشد.

او در ایران، كتابی درباره پدرش به نام چهره‌هایی از پدرم در تیراژ محدود یك هزار و 100 نسخه منتشر كرده‌است.
ثمین باغچه بان آهنگساز پیشرو ایرانی
29 اسفند 1386در استانبول درگذشت و در نخستین روز نوروز به خاك سپرده شد.
برنامه «چراغداران» را به تهیه كنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت 12:15 روی موج‌اف ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .