مستند زندگی زنده یاد بدرالزمان قریب، بانوی زبان شناس، امروز چهارشنبه 8 تیرماه از برنامه «چراغداران» رادیو فرهنگ پخش می شود.
برنامه «چراغداران» امروز به روایتی مستند از زندگی بدرالزمان قریب، بانوی زبانشناس مشهور ایرانی اختصاص دارد كه سالها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی خدمت كرد.
مروری بر زندگی شخصی و دغدغههای این بانوی ادیب در حوزه حفظ و گسترش ادبیات فارسی، سوژه اصلی این مستند رادیویی است. علاوه بر این، بهروز رضوی بخش هایی از زندگی وی را در برنامه روایت میكند.
بدرالزمان قریب متولد 1308 در شهرستان گركان است، او مدرك دكترای خود را از دانشگاه كالیفرنیا گرفته و سالهاست عنوان چهره ماندگار ادبیات ایران را دارد.
فرهنگ سُغدی، به سه زبان سغدی، فارسی و انگلیسی، شاخص ترین اثر او به شمار می آید.
زبان سغدی شاخهای از زبانهای ایرانی میانه شرقی و از خانواده زبانهای هند و آریایی است كه در فاصله میان سدههای دوم تا دوازدهم پس از میلاد، مردمان ایرانتبار ساكن در حد فاصل رود سیحون و رود جیحون بدان سخن میگفتند. این زبان به سبب اهمیت خود به عنوان ابزار انتقال فرهنگ، ادب، و تجارت به مردمان همسایه، به ویژه تركان، یكی از مهمترین زبانهای ایرانی شرقی به شمار آمده است. گستره زبان سغدی در غرب با حوزه زبان فارسی مجاور بود و تا كنارههای چین در شرق امتداد داشت.
قریب دكترای رشته ادبیات دانشگاه تهران را دریافت كرده بود. او كلاسهایی كه با استادان به نامی چون محمد معین، احسان یارشاطر، پرویز ناتل خانلری و ابراهیم پورداود گذراند كه دریچه جدیدی از ادبیات و تاریخ ایران را به روی او گشود. بدرالزمان به زبانهای باستانی و میانه ایران علاقمند شد. پس از یك سال، بنا به علاقهاش به زبانهای پهلوی و اوستایی و برای شناخت ریشه فرهنگهای ایرانی با گرفتن بورس از دانشگاه پنسیلوانیا راهی آمریكا شد.
بدرالزمان قریب در سال 1377 به عنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و در سال 1378 سرپرست گروه گویششناسی انتخاب شد و در سال 1383 نیز مدیریت گروه زبانهای ایرانی را بهعهده گرفت.
قریب در 1377 از طرف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و در 1381 از طرف سازمان صداوسیما بهعنوان چهره ماندگار برگزیده شد و به پاس خدمات ارزنده علمیاش در دی ماه 1387، هفدهمین قالیچه ابریشمی جایزه ادبی تاریخی بنیاد موقوفات محمود افشار را دریافت كرد.
بدرالزمان قریب در سال 1377 بهعنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و در سال 1378 به عنوان سرپرست گروه گویششناسی انتخاب شد و سال 1383 نیز مدیریت گروه زبانهای ایرانی این فرهنگستان را بهعهده گرفت.
این بانوی پژوهنده فرهنگ ایران باستان در 7 مردادماه 1399 و در سن 91 سالگی جان به جان آفرین تسلیم كرد.
برنامه «چراغداران» را به تهیه كنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت 12:45 روی موجاف ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید.