حسن بلخاری در رادیو فرهنگ عنوان كرد:
آثار نظامی گنجوی حاوی دُرهای حكمت و گنج‌های معرفت است
حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور در برنامه زنده و مستقیم «پنج گنج» رادیو فرهنگ ضمن بررسی جایگاه و اهمیت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در سپهر فرهنگی ایران درباره اقدامات پیش روی انجمن در پاسداشت مقام فرهنگی حكیم نظامی گنجوی صحبت كرد.
*آثار نظامی گنجوی حاوی دُرهای حكمت و گنج‌های معرفت است.
در این برنامه كه كاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن نیز در آن حضور داشت، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ضمن ارائه گزارشی از اقدامات انجمن در حوزه پاسداشت مفاخر علمی و فرهنگی كشور گفت: اهتمام انجمن در طول مدیریت جدید آن از سال 1396 شمسی تا امروز برآن بوده است تا ضمن بزرگداشت بزرگان درگذشته مانند چهره‌هایی چون آیت‌الله رحیم ارباب یا علامه امینی توجه ویژه‌ای به چهره‌های تابناك معاصر ایران در عرصه علم و فرهنگ نیز داشته باشد كه در این راستا از استادان و حكیمانی چون آیت‌الله العظمی جوادی آملی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، غلامرضا اعوانی، كریم مجتهدی و دیگر بزرگان به نحو شایسته و باشكوهی تجلیل به عمل آمده است.
این استاد دانشگاه تهران در ادامه اضافه كرد: یكی از سنت‌های حسنه انجمن این است كه ضمن بزرگداشت مفاخر، كتاب زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی آنان را نیز در قالب یك اثر پژوهشی فاخر به مخاطبین انجمن و جامعه علمی ایران ارائه می‌كند تا در كنار سنت نقل شفاهی سیره بزرگان، مكملی مكتوب نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار داشته باشد.
بلخاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افتخار دارد كه پیش از پایان سال 1400چندین عنوان كتاب جدید را برای اولین بار در ایران روانه بازار نشر می‌كند كه دربردارنده متون تصحیح شده از سوی نسخه و متن پژوهان برجسته كشور است، همچنین با تلاش‌های صورت گرفته یكی از نشریات تخصصی انجمن نیز به زودی دارای امتیاز علمی و پژوهشی خواهد شد.
استاد دانشگاه تهران همچنین در این برنامه با اشاره به اثر مهم گنجوی، یعنی خمسه نظامی گفت: نظامی گنجوی در بخش‌های مختلف «خمسه» خود كه شامل خسرو و شیرین، مخزن الاسرار، اسكندرنامه، هفت‌پیكر و لیلی مجنون است مباحثی درباب شخصیت‌شناسی خود دارد كه در بیان و تحلیل شخصیت این حكیم بزرگ و شاعر گرانقدر ایرانی، فوق‌العاده مهم است. او در «هفت پیكر» به تلاش وسیع و ارجمندی كه در باب دریافتن و آموختن علوم مختلف داشته، اشاره كرده است.
او تأكید كرد: خواندن خمسه نظامی، شما را صرفاً با داستان‌هایی عاشقانه و شیرین آشنا نمی‌كند، بلكه در آنها، دُرهای حكمت و گنج‌های معرفت هم وجود دارند.
بلخاری اضافه كرد: هگل فیلسوف شهیر آلمانی در یك بررسی تطبیقی میان خمسه نظامی و شاهنامه فردوسی، به این نتیجه می‌رسد كه بین این دو اثر در بیان نوع خاصی از شعر كه او نام آن را «شعر حماسی» می‌گذارد، یك نوع همراهی وجود دارد؛ اما شعر حماسی فردوسی، عاشقانه نیست، در حالی كه شعر نظامی، حماسی و عاشقانه است، اما كسی می‌تواند این نكته را ادراك كند كه خمسه نظامی را با نگاه تحلیلی، خوانده باشد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود نیز با اشاره به اقدامات پیش روی انجمن در پاسداشت حكیم نظامی گنجوی گفت: با توجه به نقش موثر انجمن در معرفی و گرامیداشت مفاخر علمی، ادبی و فرهنگی ایران زمین، بر آن هستیم تا به مناسبت هفته و روز بزرگداشت حكیم نظامی در اواخر اسفند ماه سال جاری، مراسم با شكوهی را با عنوان «گردهمایی علمی بزرگداشت حكیم نظامی گنجوی شاعر پارسی‌زاد» برگزار كنیم كه در قالب آن با حضور جمع زیادی از استادان، شاعران و نظامی پژوهان برجسته ایرانی و خارجی، جنبه‌های جدیدی از شخصیت این شاعر بزرگ به ایرانیان و جهانیان معرفی شود و در این راستا انتشارات انجمن نیز، خروجی‌های منحصر به فردی را به جامعه علمی كشور و فارسی زبانان علاقه‌مند به نظامی گنجوی ارائه خواهد كرد.
*مرزهای جغرافیایی در برابر عظمت فرهنگ و ادبیات اعتباری هستند
در بخش دیگری از این گفت‌وگوی رادیویی نیز كاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن با اشاره به اهمیت گذار از مرزهای جغرافیایی در عرصه فرهنگ و ادب گفت: وقتی از منظر تاریخی به حوزه فرهنگ و ادب می‌نگیریم متوجه می‌شویم كه این عرصه، عرصه بسیار گسترده‌ای است، از این‌رو مرزهای جغرافیایی در مقابل این سپهر عظیم، عظمتی ندارند و این ما هستیم كه به شكل اعتباری به این مرزها توجه می‌كنیم.
وی افزود: واقعیت این است كه سترگی تمدن تاریخی ما ایرانیان مشمول هیچگونه جداسازی فرهنگی نیست و این عرصه باید عاملی برای وحدت فرهنگی میان ما و سایر ملت‌ها و فرهنگ‌ها باشد نه این كه سبب افتراق و جدایی تمدن‌ها و فرهنگ‌ها از هم شود.
معاون پژوهشی انجمن در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت نظامی گنجوی در تمدن ایرانی افزود: با آنچه كه عرض كردم، نظامی گنجوی در حقیقت یك پای تمدن بزرگ ایرانی یا به عبارتی ایران فرهنگی است كه در منطقه‌ای به نام آذربایجان به دنیا آمده و در همانجا هم وفات كرده است، اما باید توجه داشت كه از منظر تاریخی، جدائی جغرافیایی ما از محل تولد این حكیم و شاعر بزرگ پارسی زبان زمان مشخصی دارد، اما پیوستگی ما با او همیشگی است و در حقیقت نظامی گنجوی، شاعرِ ایرانیِ آذربایجانیِ فارسی زبان، همچنان متعلق به ما ایرانیان و حوزه تمدن بزرگ ایرانی است.
وی تأكید كرد: نكته مهم این است كه در عرصه مفخرشناسی باید از مرزهای جغرافیایی بگذریم و باید توجه داشته باشیم كه فرهنگ و ادب به مثابه باد صبایی است كه وقتی آغاز به وزیدن می‌كنند مرزها را می‌پیماید و همگان را از این شمیم و نسیم دل انگیز سیراب می‌كند.
پایان بخش این برنامه با دكلمه بخشی از مناظره خسرو و فرهاد از منظومه خسرو و شیرین بود كه توسط كاوه خورابه قرائت شد.
گفتنی است برنامه «پنج گنج» ویژه بررسی كارنامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و بزرگداشت حكیم نظامی گنجوی در تالار آیینه انجمن به همت گروه فرهنگ و ادب شبكه رادیویی فرهنگ و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارشنبه (29 دی‌ماه) به صورت زنده و مستقیم از رادیو فرهنگ پخش شد.
