بهروز رضوی در رادیو فرهنگ‌ روایتگر زندگی استاد محمدرضا لطفی می شود

بهروز رضوی در برنامه‌ «چراغداران» چهارشنبه 19 آبان ماه كه از رادیو فرهنگ‌پخش می شود روایتگر مستند زندگی «محمدرضا لطفی» موسیقیدان و آهنگساز برجسته كشورمان است .

1400/08/19
|
10:14

مستند زندگی و فعالیت های « محمدرضا لطفی» ؛ ردیف‌دان، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز، نوازندهٔ برجستهٔ تار و سه‌تار و كمانچه و همچنین پژوهشگر و مدرس موسیقی سنتی ایرانی، امروز در برنامه «چراغداران »رادیو فرهنگ پخش می شود
محمدرضا لطفی در 17 دی سال 1325 در شهر گرگان، در خانواده‌ای فرهنگی كه پدر و مادر هر دو معلم بودند، زاده شد.
لطفی در همان شهر گرگان تحصیلاتِ عمومی‌اش را گذراند و در آغازِ جوانی برای فراگیریِ ساز تار به تهران نقل مكان كرد.
لطفی در دورهٔ هنرستان به دعوتِ حسین دهلوی به اركستر صبا رفت و به عنوان نوازندهٔ تار مشغول به كار شد و در سال 1343 جایزه نخست موسیقی‌دانان جوان را نیز كسب كرد.
او پس از راه‌یابی به دانشگاه، در سال تحصیلی 1352–1353 زیر نظر محمد تقی مسعودیه، و با رسالهٔ موسیقیِ آوازیِ ایران — مكتب اصفهان و تبریز موفق به دریافت مدرك كارشناسی از دانشكده هنرهای زیبای تهران شد و در همان‌جا شروع به تدریس كرد. در سال 1353 به عضویت گروه علمی دانشكده موسیقی درآمد، و به مدت یك سال و نیم مدیر گروه موسیقی دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود تا اینكه در نهایت از این سمت استعفا كرد.
لطفی پس از ورود به دانشگاه به مركز حفظ و اشاعهٔ موسیقی راه یافت.
هم‌زمان با تار، به نوازندگیِ ویولن كلاسیك نیز مشغول بود و به گفتهٔ خودش، زمانی در 23 سالگی پس از اینكه تمامیِ آموزش‌های ردیف، رِنگ‌ها، ضربی‌ها و… را پشتِ سر گذاشته بود، موسیقیِ ایرانی را رها كرد تا به سراغ موسیقی كلاسیك غرب برود و در آمریكا ادامهٔ تحصیل بدهد؛ بنابراین برای مدت‌ها تنها به فعالیت در زمینهٔ موسیقی كلاسیك غربی، و نوازندگیِ ویولن پرداخت.
فعالیتِ رسمیِ لطفی از سال 1350 آغاز گردید، هرچند كه پیش از آن نیز چندین‌بار در سنندج و گرگان بر رویِ صحنه به اجرا پرداخته بود.
لطفی پس از خروج از مركز حفظ و اشاعه به رادیو رفت و با حمایتِ هوشنگ ابتهاج جذبِ این سازمان شد.
پس از ورودِ لطفی به رادیو، هوشنگ ابتهاج كه برای ترویج و اشاعهٔ موسیقیِ ایرانی، از مدیرِ وقتِ رادیو بودجهٔ جداگانه‌ای گرفته‌بود، از لطفی درخواست كرد تا گروهی تشكیل دهد و به تولیدِ كارهایی در موسیقیِ ایرانی بپردازد.
پس از ورودِ لطفی به رادیو، هوشنگ ابتهاج كه برای ترویج و اشاعهٔ موسیقیِ ایرانی، از مدیرِ وقتِ رادیو بودجهٔ جداگانه‌ای گرفته‌بود، از لطفی درخواست كرد تا گروهی تشكیل دهد و به تولیدِ كارهایی در موسیقیِ ایرانی بپردازد. اعضایِ ابتدایی گروهِ لطفی را خانوادهٔ كامكارها، زیدالله طلوعی، هادی منتظری و درویش‌رضا منظمی تشكیل داده‌بودند. این گروه بنا به خواستِ ابتهاج، به بازآفرینیِ ساخته‌های گذشتگان پرداخت، و چون نخستین كاری كه بوسیلهٔ این گروه تولید شد، از ساخته‌های علی‌اكبر شیدا بود، به پیشنهادِ ابتهاج، نامِ گروه را شیدا گذاشتند.
لطفی از چهره‌های تأثیرگذار موسیقی ایرانی بود و با خلق آثاری چون «ایران ای سرای امید»، «كاروان شهید»، «برادر بی‌قراره» و «عشق داند» به میان تودهٔ مردم راه یافت.
محمدرضا لطفی هم‌زمان كه به نوازندگی تار مشغول بود، سه‌تار نیز می‌نواخت؛ اما نخستین‌باری كه سه‌تارنوازیِ لطفی به صورتِ رسمی شنیده‌شد سال 1362، هم‌زمان با انتشار آلبوم به یاد درویش‌خان بود — با اینكه ابتهاج 8 سال پیش از آن از او خواسته بود تا اثری با نوازندگی سه‌تار منتشر كند . انتشار این آلبوم شور و اشتیاق فراوانی را در میانِ جوانان برای یادگیریِ سه‌تار به راه انداخت؛ تا آنجا كه مدرسانِ سه‌تار كانون چاووش كه تنها لطفی و محمد فیروزی شامل آن می‌شدند، از عهدهٔ آموزش این تعداد متقاضی برنیامدند، و مدرسانِ تارِ كانون نیز نهایتاً به آموزش سه‌تار مشغول شدند.
لطفی در ابتدا برای برگزاریِ یك كنسرت به كشور ایتالیا سفر كرد و پس از آن سفر در اروپا اقامت كرد.
او نهایتاً در سال 1365 در آمریكا اقامت گزید، و تا سال 1385 به ایران بازنگشت. او در طولِ این سال‌ها، علاوه بر كنسرت‌های متعدد در سراسر آمریكا، مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا را در واشینگتن، دی.سی. بنیان گذاشت، و شعبه‌های دیگر آن را در شهرهای مختلف جهان از جمله پاریس، زوریخ و ژنو بازگشایی كرد.
محمدرضا لطفی در سال 1385 به ایران بازگشت و با تربیت شاگردانی در مكتب خانه میرزا عبدالله و ثبت آثاری در مؤسسه آوای شیدا به فعالیت هنری خود ادامه داد.
او در این سال‌ها با ساخت و تهیه برنامه‌های شناخت موسیقی و تاریخ موسیقی و پخش آن‌ها از رادیو فرهنگ گامی دیگر در مسیر آشنا كردن مردم با موسیقی ایرانی برداشت.
محمدرضا لطفی صبح روز جمعه، 12 اردیبهشت ماه 1393 بر اثر بیماری سرطان در 67 سالگی درگذشت.
برنامه «چراغداران» را به تهیه كنندگی حسینی باغسنگانی و روایت بهروز رضوی ساعت 12:15 روی موج‌اف ردیف106 مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید .

دسترسی سریع