دكتر مرتضی رضوانفر، پژوهشگر میراث فرهنگی، در گفتگو با برنامه « ققنوس» از رادیو فرهنگ گفت: شعر « محتشم كاشانی» در وصف عاشورا فراوان ترین متن پارسی بر روی كتیبه های ایرانی، از شرق آسیا تا شرق آفریقاست.
وی كه كتیبه های پارسی را در سرتاسر جهان شناسایی و مستند كرده است، با اشاره به رقابت جهانی برای ثبت آثار تاریخی، گفت: گسترده حضور كتیبه های فارسی از شرقی ترین نقاط چین مثل «بندر گوآن جو- خان جو» كه راه ابریشم دریایی از آنجا شروع میشده، آغاز میگردد و تا سواحل جنوب شرقی آسیا را طی كرده و از جنوب هند به بندر « سیراب» در خلیج فارس تا آفریقا و زنگبار میرسد و غالبا درپی حضور گروه‌های ایرانی در كشتیرانی و تجارت در شرق چین تا میانمار و تایلند و فیلیپین ادامه میابد.
وی با اشاره به سال‌ها پژوهش و تلاش‌هایش در سراسر دنیا گفت: هرجا شیعیان حضور داشتند، كتیبه ای با شعر « محتشم كاشانی» وجود دارد و گویی بعنوان نماد «تشیع ایرانی» برای مراكز احتماعی، خیریه و عام المنفعه مطرح و نمایان است.
وی همچنین با اشاره به اینكه كتبه با متن:
« گشاده باد به دولت همیشه این درگاه
به حق اشهد آن لا اله الا ا...» را نیز در كشورهای روسیه، آذربایجان، ازبكستان، پاكستان، افغانستان، و تركیه و كاخ «عالی قاپو» در قزوین به ثبت رسانده است، گفت: جالب اینجاست كه آن زمان ایران و عثمانی درحال جنگ بوده اند، و این نشان میده؛ زبان فارسى فارق از جنگ و سیاست و مزرهای سیاسی و حتی مذاهب و ادیان گسترش یافته است.
وی همچنین با اشاره به وجود كتیبهء « شعر سعدی» در بندر «خو آن جو» در شرق چین و میز كتیبه « شیرازی ها» در مسجد شیرازیها در بندر « سایكمون» گفت: گستره حضور كتیبه ها تا هند، بنگلادش، پاكستان،آسیای مركزی، قفقاز، ازبكستان، قزاقستان، قرقیزستان، تركمنستان، قفقاز شمالی، چچن، تاكستان، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، و تركیه تا شرق آسیا و درپی كشورگشایی های عثمانی در اروپا هم ادامه یافته است.
