« و رمضان ماهی است كه او را عظمت و كرامت و شرافت و فضیلت دادی ، نسبت به ماه های دیگر »
در بین ماه های سال قمری ، ماه رمضان ، از قداست و جایگاه ویژه ای برخوردار است چنانكه در دعای مخصوص این ماه می خوانیم :
« و رمضان ماهی است كه او را عظمت و كرامت و شرافت و فضیلت دادی ، نسبت به ماه های دیگر »
ماه مبارك رمضان ، علاوه بر اینكه ماه عبودیت و ماه غفران و رحمت الهی است ، از جهات دیگر هم حائز اهمیت است كه در قرآن به آنها اشاره شده و چند مورد را ذكر می كنیم:
1- ماه رمضان ، ماه نزول قرآن :
اولین ویژگی و امتیاز ماه مبارك رمضان، نزول قرآن كریم بر قلب نازنین پیامبر خدا(ص) برای نجات و هدایت انسان ها در این ماه پربركت است چنانكه خدای سبحان می فرماید: «ما قرآن را در شب مبارك فرو فرستادیم.»(دخان/2)
2-شب قدر و تعیین سرنوشت :
دومین ویژگی كه باعث فضیلت ماه مبارك رمضان شده است، قرارگرفتن شب قدر و تعیین سرنوشت، در ماه رمضان است.چنانكه در سوره قدر می خوانیم: «ما آن (قرآن) را، در شب قدر، نازل كردیم. و تو، چه می دانی شب قدر چیست؟ شب قدر (در مقام و مرتبه)از هزار ماه، بهتر و بالاتر است.
3-ماه رمضان ماه نزول ملائكه به زمین :
سومین ویژگی ماه مبارك رمضان، نزول ملائكه و روح درشب قدر و ماه مبارك رمضان است.
«فرشتگان و روح درآن شب به اذن پروردگارشان برای تقدیرهركاری نازل می شوند، شبی است پر از سلامت و بركت ورحمت تا طلوع صبح.» (قدر 4و5)
4- رمضان ماه میهمانی و ضیافت الهی است
نزول قرآن، وقوع شب قدر، نزول ملائكه و روح، تقدیر سرنوشت و... هركدام مائده های آسمانی و غذاهای معنوی است و سبب شده ماه مبارك رمضان، به عنوان ماه ضیافت و میهمانی الهی، نامگذاری شود، لذا پیامبر اكرم(ص) در آستانه ماه مبارك رمضان، این گونه می فرماید:
«ای مردم! ماه با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است، این ماه، نزد خدا بهترین ماه است و روزهایش، بهترین روزها و شب هایش، بهترین شب ها، و ساعاتش بهترین ساعات. دراین ماه، شما به میهمانی خدا، دعوت شده اید و در زمزه بهره مندان از كرامت خداوند، قرارگرفته اید. دراین ماه نفس های شما، تسبیح خداست، و خواب شما، عبادت است و اعمال شما، پذیرفته، و دعایتان به اجابت می رسد....»(المصباح كفعمی/ص 336)
امام سجاد علیه السلام در دعای خود هنگام حلول ماه پر بركت رمضان این گونه مناجات می كند :
«به وسیله روزه این ماه، یاریمان ده؛ تا اندام خود را، از معاصی تو، نگه داریم و آن ها را به اعمالی واداریم كه خشنودی تو را فراهم می آورد، تا با گوش هایمان، سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به دیدن چیزهای لهو نشتابیم و دستانمان را به سوی حرام، نگشاییم و با پاهایمان به سوی آنچه منع شده، ره نسپاریم و با شكم هایمان، جز آنچه را، تو حلال كرده ای، در خود جای ندهیم و زبان هایمان، جز به آنچه، تو خبر داده ای و بیان فرموده ای، گویا نشود، و رنج نكشیم، جز برای آنچه به پاداش تو، نزدیك می كند و به جا نیاوریم، مگر چیزی را كه از كیفر تو، نگه می دارد.» (صحیفه سجادیه/دعای 44)
آنچه از مجموع احادیث و روایات درباره ماه رمضان به دست می آید، این است كه انسان روزه دار برای بهره مند شدن از غفران و رحمت خداوند و استفاده بهتر از ضیافت الهی در ماه مبارك رمضان، علاوه بر خودداری و امساك از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری كه روزه را باطل می كند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید، تا بتواند در زمره روزه داران واقعی ماه مبارك رمضان قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتكاب به گناه حفظ كند و در چارچوب موازین شرعی، از نعمت های بزرگ خدا استفاده كند.