شرح حال و زندگی حاج حسین ملك بازرگان مرد فرهنگی در رادیو كتاب

محمد جواد احمدی نیا كارشناس مجری برنامه ی رادیو كتاب با دكتر حمید شاكری مدیر پژوهش و آموزش كتابخانه و موزه ی ملی ملك درباره ی زندگی و فعالیتهای حاج حسین ملك بنیانگذار این كتابخانه بحث و گفتگو كرد .
محمد جواد احمدی نیا گفت : حاج حسین ملك تمام عمر و زندگی خود را وقف فرهنگ و ایراندوستی كرد و وقف ایشان بیشتر بر پایه ی فرهنگ و هنر ایران زمین بود .
دكتر حمید شاكری درباره ی خانواده ی حاج حسین ملك اظهار داشت :
حاج حسین ملك واقف و بنیانگذار كتابخانه و موزه ی ملی ملك در سال 250 خورشیدی در خانواده ای اصالتا تبریزی و مجتهد زاده در تهران متولد شد . پدر بزرگ ایشان آقا مهدی در جنگهای ایران و روس جزء قشون ایران بوده و تا درجه ی سرهگی پیش رفت اما پس از پایان جنگ در تبریز و هم زمان با پادشاهی محمد علی شاه به پیشه ی تجارت روی آورد . پدر بزرگ حاج حسین ملك پس از درگذشت محمد شاه قاجار به واسطه ی دوستی كه با میرزا محمد تقی خان امیركبیر مبلغ 100 هزار تومان به ایشان قرض داد و ناصرالدین میرزا كه ولیعهد محمد شاه بود به تهران عزیمت كرد .پس از اینكه ناصرالدین شاه بر تخت شاهی جلوس كرد به آقا مهدی ( پدر بزرگ حاج حسین ملك ) لقب ملك التجار داد و پس از چندی مهدی ملك التجار در تهران ساكن شد . حاج حسین ملك هم دنباله رو راه پدر و پدربزرگش را ادامه داد .
حاج حسین ملك در سفری كه همراه پدر خود به خراسان داشت در نیشابور با نسخه ای خطی آشنا شد . نسخه ای نفیس از دیوان ابن یمین كه برخی می گویند شاید خشت اول تاسیس كتابخانه ی ملی ملك همین نسخه ی خطی بود . حاج حسین ملك در سفر به خراسان هم چنین با گنجینه ی نفیسی از حرم مطهر رضا (ع) كه امروز تحت عنوان كتابخانه ی مركزی آستان قدس رضوی از آن یاد می شود آشنا شد . و شاید این جرقه ی اولیه ی راه اندازی كتابخانه ای از مجموعه آثار نفیس ود و به این ترتیب در سال 1278 خورشیدی حاج حسین ملك در سن 28 سالگی كتابخانه ای را تاسیس كرد كه شاكله ی اصلی كتابخانه و موزه ی ملك بود .
دكتر حمید شاكری درباره ی فعالیتهای موقوفاتی حاج حسین ملك گفت : آنچه امروز به عنوان پیوند فرهنگ و اقتصاد می شناسیم حاج حسین ملك تحت عنوان یك بازرگان زاده ی فرهنگی بر این اصل عمل كرد وهمین تركیبات فرهنگی است كه موقوفات ایشان را عظیم الشان تر كرده است .سازمان موقوفات ملك در مشهد ، در حقیقت پشتوانه ی فعالیتهای فرهنگی حاج حسین است كه كتابخانه ی مركزی آستان قدس نیز از همین مجموعه می باشد .
دكتر شاكری در ادامه اظهار داشت : تاكید حاج حسین ملك بر ملی بودن این موقوفات است . در سال 1316 خورشیدی كه موزه ی ملی هم افتتاح می شود حاج حسین ملك موزه ی ملی ملك را وقف می كند . تاكید بر ملی بودن این موقوفات به این معناست كه این مجموعه متعلق به ملت ایران است و وقف برای عامه ی مردم است به همین علت كتابخانه و موزه ی ملی ملك از حیث ملی بودن بسیار ارزشمند می باشد .
دكتر حمید شاكری درباره ی سیایتهای این وقف از سوی حاج حسین ملك گفت : ایشان بر نسخه های خطی بسیار تاكید داشتند و امروز در كتابخانه و موزه ی ملی ملك بیش از 19000 نسخه نفیس خطی موجود است كه در نوع خود بی نظیر می باشد . هدف حاج حسین از جمع آوری این نسخ ، احیا فرهنگ و هنر اصیل ایرانی اسلامی است و نیز آثاری به جز نسخ خطی همچون سكه ها و تمبرها نیز با هدف و نیت حفظ و اشاعه و ترقی معارف جمع آوری شده است .