ثبت جهانی پرونده ی نوروز با حضور دوازده كشور ، یكی از بزرگترین و مهم ترین پرونده های زنجیره ای در حوزه ی میراث ناملموس محسوب میشود كه به ثبت آثار ناملموس یونسكو رسید
جشن نوروز یكی از كهن ترین جشن های ایرانیان است .این جشن در حقیقت نمادی از سالگرد بیداری طبیعت از خواب زمستانی است كه به رستاخیز و حیات منتهی
می شود. چند سال پیش آیین «نوروز» با عضویت هفت كشور و با عنوان یك پرونده‌ی مشترك در فهرست میراث ناملموس یونسكو به ثبت رسید و امسال به دلیل درخواست پنج كشور دیگر كه تمایل داشتند تا آیین نوروز را مشترك با كشورهای همسایه خود در سطحی گسترده‌تری به‌عنوان یك آیین جهانی به ثبت جهانی برسانند، این پرونده با حضور 12 كشور دوباره به ثبت رسید . به همین بهانه با دكتر محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی كشور گفتگو كردیم .
***آقای دكتر حسن طالبیان درباره پرونده ی ثبت جهانی نوروز توضیح دهید .
چند سالی است كه پیگیر پرونده ای هستیم كه مطابق آن هفت ملیت یا كشور به پرونده ی جهانی نوروز پیوستند ، این پرونده مربوط به كشورهای هند ، تركیه ، آذربایجان ، پاكستان ، ازبكستان ، قرقیزستان و ایران بود . خوشبختانه در سال جاری در آدیس آبابا اجلاسی دیگر برگزار شد و پرونده ای دیگر تشكیل شد كه ما حصل دو ، سه سال كار و فعالیت بود و پنج كشور دیگر به این پرونده ملحق شدند . كشورهایی كه در سال جاری به این پرونده پیوستند ، عبارتند از قزاقستان ، تاجیكستان ، افغانستان ، تركمنستان و عراق . ثبت جهانی پرونده ی نوروز با حضور دوازده كشور ، یكی از بزرگترین و مهم ترین پرونده های زنجیره ای در حوزه ی میراث ناملموس محسوب میشود كه به ثبت آثار ناملموس یونسكو رسید و بسیار مورد استقبال قرار گرفته به گونه ای كه برخی از كشورهای دیگر مثل چین و مغولستان كه مراسم نوروز را در كشورشان برگزار میكنند علاقمند بوده و درخواست كردند در آینده به این پرونده ملحق شوند .در ادامه باید بگویم پرونده ی نوروز از چند جهت حائز اهمیت است اول آنكه هر كجا صحبت از نوروز است در حقیقت فرهنگ ایرانی به نوعی خودنمایی میكند و نشانه ی گستردگی این فرهنگ در جهان است .
همان طور كه میدانید كشورهای مختلفی مثل آسیا و اقیانوسیه مثل كشورهای عربی ، كشورهای آمریكایی یا اسپانیایی در یونسكو به نوعی با هم اتحاد دارند امادر حوزه ی فرهنگ ایرانی در یونسكو چنین اتحادی تا به حال وجود نداشته است و به همین دلیل این پرونده میتواند این همبستگی و اتحاد را ایجاد كند ، بعد از اجلاس آدیس آبابا ما به نتایج مطلوبی رسیدیم به گونه ای كه میتوانیم در حوزه ی گردشگری نوروز فعالیتهای بهتر و پرثمرتری را داشته باشیم . و پژوهشها و فعالیتهای مشتركی را انجام دهیم .
در هر حال همان طور كه میدانید پیام نوروز پیام صلح و دوستی بین كشورهاست و نوروز پیام فرهنگی با خود به همراه دارد به دلیل این ریشه ی دیرینه كه خواستگاه و سرزمین مادری آن ایران است ، این پرونده برای ما ایرانیان بسیار حائز اهمیت است .
همان طور كه میدانید میراث ناملموس ، میراث سیال است و معمولا نسلهایی كه به سایر كشورها مهاجرت میكنند این آداب و رسوم رو همراه خود به دیگر كشورها میبرند و ایرانیانی كه در سایر كشورها زندگی میكنند هر سال نوروز را و آغاز آفرینش زمین و بهار را جشن میگیرند و این سنت در آن كشورها هم معرفی میشود. از این جهت ثبت پرونده جهانی نوروز اتفاقی بزرگ برای ایرانیان بوده و امیدواریم سنت حسنه ی نوروز كه در كشور وجود دارد و ارتباطی كه این پرونده میتواند بین ایران و سایر كشورها ایجاد كند هم چنان تداوم داشته باشد .
*** آقای دكتر طالبیان به گردشگری نوروز اشاره كردید ، درباره مراسم جشن ملی نوروز كه قرار است در ایام نوروز در داخل و خارج از كشور برگزار شود توضیح دهید .
ببینید بخشی از نوروز و آداب و رسوم آن در درون خانواده هاست كه خانواده ها به دید و بازدید میروند و این آیینه ها را برگزار میكننند اما بخش دیگری از مراسم نوروز كه جنبه ی عمومی دارد كمی به فراموشی سپرده شده و ما به میمنت ثبت این پرونده ی جهانی از این بخش حمایت میكنیم . در سالهای گذشته مراسم نوروز در 12 استان كشور با عنوان نوروز گاه برگزار شد و در مكانی كه در هر استان مشخص شده بود آیینهای نوروزی آن منظقه به نمایش درآمد و معرفی شد امسال قرار است جشن ملی نوروز با عنوان نوروزگاه در 31 استان برگزار شودو مراسم سنتی هر منطقه معرفی شود و نمایشگاههایی هم از صنایع دستی این مناطق برگزار خواهد شد . در سطح جهانی هم مراسم جشن نوروز در كاخ گلستان و با حضور سفرا و نمایندگان 12 كشور عضو این پرونده برگزار خواهد شد كه درباره ی جزییات برگزاری این مراسم در مجموعه ی فرهنگی – تاریخی گلستان در روزهای آینده اطلاعات دقیق تری را منتشر خواهیم كرد .
در پایان لازم میدانم كه تاكید كنم پرونده جهانی نوروز یكی از بهترین پرونده های مشاركتی در سطح جهانی است كه یونسكو آن را به عنوان میراث ناملموس ثبت كرده است.
