زیلوی میبد در مسیر ثبت جهانی

شهرستان میبد یكی از شهرستانهای استان یزد در مركز ایران است . این شهر تاریخی مركز زیلوبافی و سفال دست‌ساز ایرانی و پایگاه عمده تولید كاشی و سرامیك ایران میباشد .
در هفته ای كه گذشت همایش ملی زیلوی میبد برگزار شد . علی شیزری مدیركل دفتر توسعه و ترویج صنایع دستی معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری كشور در این همایش گفت : اقدامات لازم برای ثبت عنوان شهر جهانی زیلو در حال انجام است.به همین بهانه با علی شیزری گفتگو كردیم .

**آقای شیزری چه اقدامهایی برای ثبت شهر میبد به عنوان شهر جهانی زیلو صورت گرفته ؟

شهر میبد به عنوان شهر ملی زیلو به تصویب كارگروه صنایع دستی و هنر های سنتی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری رسید . در راستای برند سازی و حضور ما در دیپلماسی صنایع دستی جهانی و ثبت شهرهای جهانی در تلاش هستیم تا پرونده ی میبد را به عنوان شهر جهانی زیلو برای ثبت به شورای جهانی پیشنها ددهیم . همان طور كه میدانید شهر میبد ، شهری با پیشینه ی بسیار غنی در كشور ماست و صنایع دستی آن هم تنها معطوف به زیلو نیست بلكه سفال میبد هم از شهرت بسیار بالایی در دنیا برخوردار است و یك برند تجاری بسیار عالی در دنیا ست . كاربافی میبد هم كه از منسوجات بسیار قدیمی یزد است مجدد احیاء شده این رشته در میبد در حال فراموشی بود كه با تلاش همكاران ما در اداره ی كل میراث فرهنگی یزد احیاء شد و در حال حاضر حدود 300 بافنده كار بافی داریم .
اتفاق خوبی كه افتاد احیاء دوباره ی زیلو بود ، زیرا زیلو بافان قدیم پیر شده بودند و جوانها هم رغبتی به بافت زیلو نداشتند ، دستگاههای زیلو بافی از كار افتاده بود كه با تلاشی كه صورت گرفت و آموزش هایی كه داده شد 320 دستگاه زیلوبافی احیاء و مشغول به كار شد و ما قصد داریم زیلو بافی را در جهان احیاء كنیم .

*** با توجه به توضیحاتی كه دادید زیلو بافی چه تاثیری در اشتغال و كارآفرینی داشته ؟

ما در صنایع دستی آموزشی به نام استاد شاگردی داریم كه به آن آموزش سینه به سینه هم میگویند بسیاری ازجوانان و میانسالانی كه هم اكنون مشغول اینكار هستند این هنر را در گذشته از پدران خود آموخته بودند اما چون زیلو بافی بسیار كار دشواری است ، رغبتی به انجام این كار نداشتند كه با احیاء این هنر ، جوانها بیشتر ترغیب شدند .
مقام معظم رهبری در سالهای گذشته دستور دادند فرشهای حسینیه ی امام خمینی (ره) را جمع و زیلو جایگزین این فرشها شود ، این اقدام از سوی ایشان بسیار در احیاء دوباره ی زیلو و زیلوبافی بسیار موثر بود . ما تلاش میكنیم با مطرح كردن خواص ویژه و منحصر به فرد زیلو دوباره وارد بازارهای هدف شویم و در فروش و صادرات جایگاه مناسبی را به دست آوریم .

*******آقای شیزری شما به خواص منحصر به فرد زیلو اشاره كردید چه اقدامهایی صورت گرفته تا زیلو و زیلوبافی در بازرهای جهانی معرفی شوند ؟

ببینید نشان جغرافیایی زیلو ثبت شده و پرونده ی نشان جهانی آن هم آماده شده است ، میدانید كه زیلو در حال حاضر به عنوان فرش سلامت در حال برند سازی است ، زیلو تنها بافته ای است كه كاملا گیاهی است و در بافت آن از الیاف حیوانی استفاده نمیشود و تنها الیاف پنبه ای برای بافت آن استفاده میشود ، رنگهای آن طبیعی است و چون پرز ندارد مشكلات و بیماریهای تنفسی ایجاد نمیكند و بهترین زیر انداز برای اتاق كودك است . الكتریسیته ی ساكن این بافته تقریبا صفر است به همین علت در روزگار قدیم از زیلو در انبار مهمات استفاده می كردند . ما تلاش میكنیم این ویژگیهای منحصر به فرد را برند سازی كنیم . زیلودر گذشته در اماكن مذهبی بسیار مورد استفاده قرار میگرفت ؛ یكی از قدیمی ترین زیلوها متعلق به سال 808 هجری قمری است كه در مسجد جامع میبد استفده میشده و متعلق به دوره ی ایلخانی است و هم اكنون در موزه ی زیلوی میبد به نمایش گذاشته شده و اثری بسیار زیبا و ارزشمند است .
همه ی این موارد كه اشاره كردم دست به دست هم داده و این بافته ی انحصاری را در دنیا بی نظیر كرده است . دوستان ما در میبد مشغول بافت یك زیلو برای یونسكو هستند كه قرار است همراه با این زیلو یك شناسنامه از ویژگیهای این بافته به 3 زبان انگلیسی ، فرانسوی و عربی تهیه و به یونسكو ارسال شود .

***آقای شیزری در حاضر زیلو به چه كشورهایی صادر میشود ؟

باید بگویم زیلو بافته ای كویری است و در مناطق كویری بافته میشود و به دلیل آنكه گرما را جذب نمیكند برای مناطق گرمسیر مناسب است به همین علت كشورهای عربی به صورت خاص خواهان این محصول ارزشمند هستند و آن را خریداری میكنند و البته بازار هایی هم در كشورهای اروپایی داریم و تلاش میكنیم تا صادرات خود را به سایر كشورها افزایش دهیم .