مسوول صنایع دستی كاشان دربارهی قابلیت شهر كاشان برای ثبت جهانی نساجی سنتی گفت: امسال، كاشان به عنوان شهر ملی نساجی ثبت شد و یك سال زمان داریم تا برای ثبت جهانی نیز آماده شویم.
محمد بینوا گفت: كاشان امسال به عنوان شهر ملی نساجی سنتی ثبت شد و قرار است بهزودی جشن ملی این شهر را برگزار كنیم. همچنین یك سال زمان داریم تا برای ثبت جهانی آماده شویم.
او با بیان اینكه پرونده ثبت جهانی شهر نساجی سنتی از نظر فنی كامل شده است، افزود: اما نیاز به زیرساختهایی داریم تا وقتی ارزیابان شورای جهانی برای بازدید میآیند، از كارگاههای فعال در این زمینه دیدن كنند تا شانس ثبت جهانی بالا برود.
مسوول صنایع دستی كاشان اعلام كرد: شهرداری باید یكسری از كارگاههای نساجی را مرمت كند. تمام تلاش خود را انجام میدهیم تا سال 1398 عنوان جهانی نساجی سنتی را كسب كنیم.
به گفته بینوا تعداد كارگاههای فعال بر اساس نوسان قیمت ابریشم، متغییر است. با این وجود تعداد كارگاههای فعال در حوزه نساجی سنتی (شَعربافی، مخمل بافی، ابریشم بافی و زری بافی) در كاشان به 40 میرسد.
او در حال حاضر وضعیت گردشگری شهر كاشان مطلوب را دانست و گفت: ما در كنار نساجی سنتی كارگاههای فعال زیلو بافی هم داریم.
به گفته محسن جاوری ـ رییس اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری كاشان ـ نقش پارچه روی قطعه سفالی كه در كاوشهای تپه سیلك به دست آمده است دلالت بر این دارد كه قدمت نساجی سنتی كاشان حداقل به شش هزار سال قبل برمیگردد. حدود 200 هنرمند صنایع دستی با 105 دستگاه شامل 91 دستگاه شَعربافی، هشت دستگاه زری بافی، پنج دستگاه مخمل بافی و یك چادر شب بافی به زنده ماندن هنر اصیل نساجی در این شهر كمك میكنند.
زری یا زربفت پارچهای ظریف و بسیار گران بهاست كه چله یا تار آن از ابریشم خالص است و پودهای آن ابریشم رنگی و یكی از پودها، نخ گلابتون است كه از طلا و نقره ساخته میشود. زری، نفیسترین و افسانهای ترین منسوج ایرانی است كه در روزگاری شهرتی جهانی داشته و در حال حاضر نیز نمونههایی از آن در موزههای جهان نگهداری میشود و دارای سابقهای طولانی از لحاظ بافت و تولید است. پیشینه زری بافی به دوره ساسانیان میرسد و اوج رونق آن در دوره صفوی بوده است. در حال حاضر زری بافی تنها در چهار شهر ایران (تهران، اصفهان، كاشان و یزد) زنده مانده و 14 بافنده این كار را انجام میدهند.
بافت پارچه مخمل نیز به واسطه شیوه نقش اندازی كه دارد جزو پیچیدهترین منسوج سنتی دنیا به حساب میآید. قدمت مخمل گُل یا نقش برجسته به دوره صفویه بر میگردد. گفته میشود مبدع پارچه مخمل نقش برجسته قیاس الدین نقش بند یزدی است. او رئیس كارگاه سلطنتی شاه عباس بوده كه پارچههای مخمل را طراحی میكرده و میبافتند. جنس این نوع مخمل از ابریشم طبیعی است كه ما به آن اصطلاحا چله، خواب یا بوم میگوییم.