«محور ساسانی» در منطقه فیروزآباد استان فارس به عنوان بیست و سومین اثر تاریخی كشور در فهرست میراث جهانی یونسكو و چهارمین اثر جهانی شده استان فارس به ثبت رسید.
پرونده منظر باستانشناسی ساسانی فارس كه با همكاری باستانشناسان، فیلمبرداران، مستندسازان و محققان 3 سال كار پژوهش و مطالعه روی آن انجام شده است از فیروزآباد شروع میشود تا بیشابور و سروستان در استان فارس ادامه دارد، این منطقه شامل مجموعهای وسیع مانند كاخ، شهر و غار است كه به اعتقاد طالبیان (معاون میراث فرهنگی) آن سندی برای مدیریت، نظارت و بررسی بهتر این منطقه است.
هر چند برخی باستانشناسان معتقد بودند كه هر كدام از این سه محوطهی تاریخی یعنی شهر گور، سروستان و قلعه دختر جداگانه ظرفیت ثبت در فهرست میراث جهانی را دارند و به همین دلیل از سال 1387 هر كدام را در قالب یك پروندهی جداگانه در فهرست موقت یونسكو ثبت كردند، اما سال گذشته و همزمان با ارسال و پروندهی «محور ساسانی فیروزآباد» یك نامهی اصلاحیه نیز به یونسكو ارسال كرده و اعلام كردند تمایل دارند تا هر سه محوطه را در قالب یك پروندهی كلی در یونسكو به ثبت برسانند. البته معاونت میراث فرهنگی این سه محوطهی تاریخی را در قالب یك پهنه و نه پروندهای زنجیرهای برای ثبت جهانی معرفی كرده است.
با این وجود براساس آنچه كه سایت میراث جهانی یونسكو قبل از آغاز اجلاس اعلام كرده بود؛ «پیشنهاد ایكوموس در مقابل نام پرونده "منظر باستانشناسی فیرزوآباد در استان فارس" نیز پیشنهاد دیفر، یعنی قابل طرح مجدد در اجلاس دو سال بعد ثبت شده است.
طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری پیش از این اعلام كرده بود؛ به دلیل گستردگی حوزه ثبت و پیچیدگیهای متعدد به ویژه تعهدات سازمان میراث فرهنگی در زمینه تملك عرصههای آثار تاریخی "شهر گور فیروزآباد"، سنگینی و حجم گسترده آثار محور ساسانی در "كاخ اردشیر"، "قلعه دختر" و نقش برجستههای ساسانی فیروزآباد، شهر تاریخی "بیشاپور"، "تنگ چوگان" و "غار شاپور" و "سروستان"، دفاع و مذاكره برای ثبت این پرونده سنگین تر و پیچیده تر از دورههای گذشته است.
استان فارس پیش از این در سال 1358 محوطهی تاریخی «تختجمشید» به شماره 114، محوطهی تاریخی «پاسارگاد» در سال به شماره 1106 و باغ جهانی ارم یكی از 9 باغ قرار گرفته در پروندهی زنجیرهای باغهای ایرانی در سال 1390 به شماره 1372 در فهرست میراث جهانی یونسكو به ثبت رسیدهاند.
میتوان گفت استان فارس چهارمین پروندهی تاریخی خود را با موفقیت در سازمان آموزشی، علمی، فرهنگی ملل متحد «یونسكو» به ثبت رساند.
چهل و دومین اجلاس میراث جهانی یونسكو از سوم تیر ماه در منامه بحرین كار خود را آغاز كرده و قرار است تا 13 تیر پروندههای ارائه شده از سوی كشورهای عضو یونسكو را بررسی كند.