امروز به مناسبت برانگیخته شدن نفر نخست آفرینش و برترین مخلوق خداوند، حضرت ختمی مرتبت، محمد مصطفی صل الله علیه و آله و سلم، اشارتی مختصر به انعكاس نور وجودمقدس حضرت در ادب پارسی می كنیم.
نوشته : ارسطو جنیدی
درود بر شما شیفتگان والاترین آفریده الهی... و درود بر او كه نور محض است و رحمت بر تمام عالمیان.
عید سعید مبعث بر شما خجسته باد.
هر كتاب برجسته ای در حوزه زبان فاخر پارسی در درجه نخست با ستایش خداوند متعال و بعد از آن با نعت پیغمبر اكرم آغاز می شود. از شاهنامه حكیم ابوالقاسم فردوسی گرفته تا آثار متاخر دوره معاصر.
در دو كتابی كه الی الظاهر از این سنت پی روی نكرده اند، یعنی مثنوی مولانا و دیوان حافظ نیز عشق به حضرت رسول اكرم موج می زند. این دو كتاب بسم الله الرحمن الرحیم و نعت رسول اكرم را در زبانی شاعرانه و رمزآلود و هنرمندانه و توام با خلاقیت بیان كرده اند.
زیرا (( بشنو از نی )) در حقیقت جان بسم الله الرحمن الرحیم است. و (( الا یا ایهاالساقی )) نیز اشاره به وجود مقدس پیغمبر اكرم است كه شراب لایزال عشق الهی را در كام جان بشریت روان می سازد.
مگر نه اینست كه همین حافظ شیرین سخن ما در پرده از وجود حضرت ستایشی شگفت می كند؟ :
نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت / به غمزه مساله آموز صد مدرس شد...
علاوه بر این در متن آثار برجسته ادبی ما نیز داستانهایی از زندگانی حضرت رسول و كلام گهربار ایشان به چشم می خورد كه در حكم آذینی است درخشان برای نوشته ها و سروده های بزرگان ادبیات پارسی. پیش از این در مقاله ای دیگر به نام كتاب مستطاب استاد فقید، فروزانفر اشاره كردیم و گفتیم كه كتاب احادیث مثنوی از بهترین آثار در حوزه شناخت تاثیر سخن حضرت محمد (ص) است بر روح و جان شاگرد مكتب ایشان یعنی مولانا جلال الدین بلخی.
امروز نیكو خواهد بود كه به چند مورد از این احادیث شیرین و سرشار از حكمت پیغمبر اكرم اشارتی كنیم كه به زبان شعر مولانا بیان شده است. این سخنان حكمت آمیز ما را بیش از پیش دلباخته و شیفته و پیروی حضرت رسول خواهد كرد؛ زیرا پیروی از وجود مقدس ایشان فرع بر شناخت و معرفت و آگاهی است.
گفت پیغمبر كه حق فرموده است / قصد من از خلق، احسان بوده است // من نكردم خلق تا سودی كنم / بلكه تا بر بندگان جودی كنم //
****
گفت پیغمبر كه چون كوبی دری / عاقبت زان در برون آید سری // چون ز چاهی می كنی هر روز خاك / عاقبت اندر رسی در آب پاك //
****
گفت پیغمبر كه حق فرموده است / من نگنجم هیچ در بالا و پست // در زمین و آسمان و عرش نیز / من نگنجم، این یقین دان ای عزیز / در دل مومن بگنجم، ای عجب! / گر مرا جویی، در آن دلها طلب //
****
مثال دیگر از كلام قدسی حضرت رسول، به زبان حكیم فردوسی :
چه خوش گفت پیغمبر راستگوی: / ز گهواره تا گور دانش بجوی //
شیفتگی بزرگان ادبیات ما به وجود نورانی حضرت را پایانی نیست.
نظامی گنجه ای بزرگوار تنها در مخزن الاسرار خود، چهار نعت جداگانه از حضرت ختمی مرتبت دارد. باید گفت :
من از مفصل این قصه مجملی گفتم / تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل /
در پایان به زیباترین، مشهورترین و برجسته ترین ستایش از حضرت پیغمبر اكرم(ص) اشاره كنیم كه به قلم شیخ اجل سعدی آمده است.
شعری قدسی كه بی شك از عرش رحمان بر دل مصفای سعدی شیرازی فرود آمده است و چنان به نیكویی هرچه تمامتر اوصاف عظمت و بزرگی و درخشش حضرت ختمی مرتبت را نمایان ساخته كه از روزی كه سروده شده تا روزی كه عالم بر جای و قند پارسی روان است ، بی شك زیباترین ستایش از حضرتش به زبان شیرین پارسی همین قطعۀ شیخ اجل سعدی خواهد بود و دلها را مفتون خود می سازد. این دلبری كه در شعر شیخ اجل دیده می شود برانگیخته و برآمده از عشق به بزرگترین و كاملترین انسان تاریخ است. پس سعدی شیرازی ، چنانكه خود گفته، این گفتار و تمام گفتار زیبای خویش را وامدار مراد و سرور و پیشوای عالمیان ، حضرت محمد مصطفی (ص) است :
ماه فــــــرو مانــد از جمال محمد
سرو نــبــــاشــد به اعتدال محمد
قدر فلك را كمال و مــنزلتی نیست
در نــظـر قــدر بـا كـمـــال محمد
وعدۀ دیـــدار هركسی به قــــیامت
لــیــلـۀ اســرا شــب وصال محمد
آدم و نوح و خلیل و موسی و عیسی
آمـده مـــجـمـوع در ظـلال محمد
عرصۀ گیتی مجال هـمت او نـیـست
روز قــیــامـت نــگر مــجال محمد
وان همه پـیـرایه بسته جنت فردوس
بو كه قبــولش كـــند بِــلال محمد
همچو زمین خواهد آسـمان كه بیفتد
تا بــزنــد بوسه بـــر نـِــعال محمد
شمس و قمر بر زمین حـــشر نتابـد
نور نـــتــابد مـــگر جـــمال محمد
شاید اگـــر آفتاب و مـــاه نــتابـــد
پیـــش دو ابروی چــون هلال محمد
چشم مرا تا به خواب دیــد جــمالش
خواب نمی گــــرد از خـیــال محمد
سعدی ، اگر عــاشــقی كنی و جوانی
عــشق محمد بـس اسـت و آل محمد
و درود بر عاشقان و پی روان سرور عالمیان،محمد مصطفی، صل الله علیه و آله...
