اصولاًكاشت گیاهان ودرختان آب بر در اغلب مناطق خشك و نیمه خشك كشور،نه تنهابه بهبود وضعیت محیط زیستی سرزمین ایران كمكی نخواهدكرد،بلكه به افت بیشترسفره های آب زیرزمینی وشكاف زمین،نابودی پوشش های علفی ومرتعی منطقه منتهی می شود.
نویسنده : مهندس محمد درویش كارشناس محیط زیست
كمتر موجود زنده ای را بتوان یاد كرد كه ارزشی برابر با درخت داشته باشد. درختان بیش از 33 خدمتِ بی منت به جایی كه در آن زیست می كنند، ارایه می دهند. تصور جهانِ بدون درخت و تداوم حیات در زمینی كه درخت نداشته باشد؛ چیزی شبیه به تصویرسازی دوزخ بوده و عملاً محال است. وجود اكسیژن، ترسیب كربن، حفظ خاك، آشیان سازی، تعدیل اقلیم و كاهش قدرت سیلهای مخرب از جمله مهم ترین كاركردهای درختان است كه سبب شده هر درخت پنجاه ساله تا 200 هزاردلار ارزشگذاری شود.
با این وجود، نباید از خاطر برد كه كاشت هر درختی در هر زمانی مناسب نیست. اصولاً بهترین زمان كاشت نهال در نیمه جنوبی ایران تا آذرماه و در دیگر مناطق كشور تا اواسط اسفندماه است. این نكته از آن رو حایز اهمیت است كه اخیراً مشاهده می شود پویشهایی در شبكه های مجازی به راه افتاده و مردم را تشویق به جایگزینی گلدانهای نهال به جای #سبزه در #سفره_هفت_سین كرده و آنگاه در سیزده نوروز بروند و هركسی در شهر و دیار خودش این نهال ها را بكارد! این حركت به شدت اشتباه و خطرناك است. كاشت نهال در چنین زمانی به احتمال بسیار زیاد با شكست روبرو خواهد شد. مهم تر آنكه انتخاب نوع نهال و محل كاشت باید با هماهنگی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری كشور و صرفاً در محل رویشگاه های تخریب شده جنگلی صورت گیرد كه می توانند بدون آبیاری دستی به حیات خود با توجه به ریزش های آسمانی منطقه ادامه دهند.
اصولاً كاشت گیاهان و درختان آب بر در اغلب مناطق خشك و نیمه خشك كشور، نه تنها به بهبود وضعیت محیط زیستی سرزمین ایران كمكی نخواهد كرد، بلكه به افت بیشتر سفره های آب زیرزمینی و شكاف زمین، نابودی پوشش های علفی و مرتعی منطقه و كاهش توان تاب آوری بوم سازگان منتهی می شود. نظیر آنچه هم اكنون در برخی نواحی مركزی و شرقی ایران در استانهای #اصفهان، #یزد، #فارس و #خراسان_جنوبی رخ داده است. طرح موسوم به #فلاحت_در_فراغت یك فاجعه تمام عیار در اطراف #شیراز به بار آورد كه مردم منطقه هنوز آثار شوم آن را از یاد نبرده اند.
نكته مهم دیگر، خطر كاشت گونه های مهاجم مثل #سمر یا همان #كهور_پاكستانی یا آمریكایی، #كنوكارپوس و برخی از اقلام #اكالیپتوس، سوزنی برگان یا درختان میوه نامتناسب با شرایط اقلیمی كشور است كه سبب شده در رقابت با گونه های بومی و ارزشمند كشور، خسارتهای سنگین و غیرقابل جبرانی به بانك ژن مملكت وارد شود. كاشت سوزنی برگهای غیر بومی در شمال كشور - منطقه هیركانی - و بخشهایی از زاگرس یك اشتباه فاحش بود. همچنین انتخاب سمر برای مقابله با بیابان زایی به مراتب خسارتهای بیشتری به سرزمین وارد كرده تا سودهای احتمالی اش و مجدداً نباید به بهانه موفقیت در كوتاه مدت، یك اشتباه فاحش را دوباره تكرار كنیم.
كارِ درست آن است كه به ترمیم 30 درصد از جنگلهای تخریب شده خود در #زاگرس با گونه هایی چون بلوط، ارژن و بنه بپردازیم. این است كه 800 هزار هكتار از جنگلهای مخروبه در هیركانی را مرمت كنیم؛ به داد #ارسباران برسیم و حراها را در سواحل خلیج فارس و دریای عمان پاس داریم.
انشاالله.
