نگاهی به ناگفته های كمتر شنیده شده در زندگی محمد جمالزاده به مناسبت 23 دی ماه سالروز زادروز او
ویژگیهای آثار محمدعلی جمالزاده
از ویژگیهای بارز آثار محمدعلی جمالزاده میتوان به شخصیتپردازی و نوع روایت داستان اشاره كرد. حتی شاید بهتر باشد بهجای «شخصیتپردازی» از «تیپسازی» در این داستانها نام برد. چنانكه در داستانهایش تیپ انسانهای خسیس و ریاكار از موفقترینها هستند. به لحاظ شغلی نیز او تیپ كارمند را بهخوبی در داستانهایش گنجانده است.
از دیگر ویژگیهای آثار محمدعلی جمالزاده میتوان به طنز آنها اشاره كرد. این طنز نهفقط برای خنداندن كه برای توجه دادن به مواردی دیگر است. خواننده اگرچه با خواندن این بخشها خندهاش میگیرد اما درعینحال دریچههای دیگری نیز به رویش گشوده میشود كه ناشی از تفكر و توجهی است كه در پس آن طنز رخ نمودهاند. این ویژگی را میتوان از جذابیتهای آثار او دانست.
همجنین از ویژگیهای آثار جمالزاده میتوان به نمود باورهای عامیانه و خرافهها در داستانهایش اشاره كرد. او بهوضوح با خرافه مخالفت دارد و در بررسی داستانها به این میرسیم كه تلاشش بر مواجهه و رودررویی در مخالفت با این موارد بوده است و نه دامن زدن و اشاعه آنها.
واقعگرایی در داستانهای محمدعلی جمالزاده
آثار محمدعلی جمالزاده بهشدت واقعگرا هستند و همین ویژگی سبب شده تا او را آغازگر این سبك در ادبیات فارسی بدانند. ازآنجاییكه این رویكرد واقعگرایی موجب نوعی شبیهسازی در ذهن خواننده میشود در مسیر كلی مواجهه خواننده با روایت نقشی موثر بازی میكند. خواننده بهراحتی میتواند ما به ازای خارجی آنچه را كه در بین سطور داستان میبیند در زندگی واقعی خود پیدا كند و این اتفاق نهتنها اقبال او را به داستانها بیشتر میكند كه آنها را برایش باورپذیر میسازد و شاید بیراه نباشد اگر این اتفاق را نوعی آموزش ناخودآگاه خواننده در مسائل مختلف نیز بدانیم.
محمدعلی جمالزاده را میتوان یكی از نویسندگان معاصری دانست كه ادبیات را ابزاری برای آموزشوپرورش ایرانیان و ارتقای سطح فرهنگ آنها میدانست و خود به بهترین نحو از این ابزار استفاده كرد. خواننده با درك وجه واقعگرایی نوشتهها با خالق ماجراها همداستان و همدست میشود و ازآنجاییكه نمونههای دنیای واقعی را تجربه كرده بهخوبی میتواند وقایع و ماجراها را حدس زده و یا در صورت غافلگیر شدن آنها را باور كند. آثار او رویكردی اجتماعی دارند و نویسنده در بیان این مسائل اجتماعی ناخودآگاه به بخش تاریخی آن زمانه نیز تنهای میزند.
معرفی كتاب های محمدعلی جمالزده
محمدعلی جمالزاده با «یكی بود یكی نبود» باب داستان كوتاه را گشود. این مجموعه داستانی شامل شش داستان با عناوین «فارسی شكر است»، «رجل سیاسی»، «دوستی خاله خرسه»، «درد دل ملا قربانعلی»، «بیله دیگ بیله چغندر» و «ویلان الدوله» میشود.