ارتباطات، بستر پویایی اجتماعی

تاریخ اندیشه‌های ‏ارتباطاتی تعاریف متعدد و مختلفی را از‏‎ ‎سوی صاحب نظران،‌پژوهشگران و نویسندگان ارتباطات در خود جای داده است.‌ هر یك از اندیشمندان با توجه‌‌‌به‌‌ زاویه ‌دید و اهمیتی كه‌ ‌برای عناصر ‏ارتباطات قائل‌هستند آن را‎ ‎تعریف كرده‌اند.
در این میان دو تعریف از مقبولیت خاصی‌برخوردار است.

تعریف اول؛ ارتباط را فرایندی می‌داندكه به واسطه‌ی آن ارتباط گر یا فرستنده از طریق یك رسانه یا مجرا پیامی را با تاثیراتی معین به گیرنده‌ می‌رساند.

تعریف دوم؛ ارتباط را كنشی اجتماعی می‌داندكه افرادی از یك فرهنگ مشخص در واكنش به تجربه خود از واقعیت به مبادله‌ِ معانی می‌پردازد.

با این وجود ‌نمی‌توان تعریف واحدی از ارتباط كه‌همه افراد‌ ‌را قانع كند، ارائه‌داد. شاید‌هم اصلا ‏چنین تعریفی وجود نداشته‌باشد. بنابراین سعی بر این است، ‌اندیشه ‌و نظریات ‏گوناگون را تا حد امكان جمع آوری ‌تا بتوان آنها را به‌یك مرز مشترك نزدیك ساخت.

"ارتباطات" از دیدگاه ‌عده‌ایی بر مفاهیم متفاوت‌ و گاهی متضاد گفته می‌شود. از طرفی ‏هم ارتباط را تبادل متفكرانه ‌دیدگاه‌ها از طریق یك مكالمه‌ معنادار بین‎ ‎دو انسان‌كه به نوعی ارسال ‎پیام‎ ‎ساده‌ و ‌بدون تفكر است، می‌دانند. ‌با این تعریف می‌‏توان گفت‎ ،‎ماشین‎ ‎ها و‎ ‎جانوران‎ ‎نیز ارتباط برقرار می‎ ‎كنند.‏

از طرف دیگر می‌توان ارتباطات را‎ ‎یك‎ ‎فرایند‎ ‎سازمان یافته‌برای تبادل‎ ‎اطلاعات‎ ‎بین بخش ها ‏كه ‌معمولا بواسطه یك‎ ‎رشته‌علائم انجام می گیرد، تعریف كرد.‏ گروهی در تعریف خود بر ترغیب و اقناع یا ‌همانندی و اشتراك اندیشه با ابعاد گسترده‌تر و تاثیرگذار قلمداد كرده‌اند. عده‌ای بر پاسخ و بازتاب تاكید بیشتری كرده‌اند. و‌ برخی دیگر از اندیشمندان بر عنصر ‏پیام تاكید دارند.
حتی لسول در سال 1948 یك مدل ارتباط كلامی ارائه می‌دهد. این مدل یكی از اولین نمونه‌های مدل ارتباط به مانند یك فرایند است:"چه كسی چه چیزی را از چه مجرایی به چه كسی و با چه تاثیری می‌گوید".

او بر مفهوم" تاثیر" ارتباط تاكید داشت. از نظر متفكران دیگر مفاهیم "قصد" و "بافت"ارتباط اهمیت اساسی دارند.زیرا بیشتر ارتباط‌گران از ایجاد ارتباط هدفی‌دارند و نیز شرایط اجتماعی ارتباط لزوما بر نحوه‌ی بیان و فهم پیام ها تاثیر می‌گذارد.
تفرشیدر پایان در مورد انوع مدل ارتباطات صحبت كرد و گفت :
در مجموع می توان گفت؛ همه متفكران و نظریه پردازان" ارتباط " را یكی از كنش های بنیادین انسانی می‌دانند. كنشی كه بی‌وقفه ادامه دارد. زیرا حتی در خواب هم ذهن ما خاطرات را به قالب تصاویر رویا در ‌آورده و به آنها آرایش تازه‌آی می‌دهد. هنگام كار همواره‌ آگاهانه یا ناآگاهانه در حال مبادله‌ی اطلاعات هستیم. ممكن است چیزی بگوییم، اما حالت ناخواسته چهره‌مان معنای دیگری از سخن‌مان را نشان دهد. آنچه می‌گوییم و آنچه‌ می‌پوشیم بر دیگران تاثیر می‌گذارد.