مرتضی نشاط: در حوزه ترجمه، مشكل قوانین نداریم، بلكه مشكل در زمینه اجرا و عمل است.
مرتضی نشاط، رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی مترجمان ایران، هم در برنامه "كتاب فرهنگ" با موضوع"بررسی وضعیت نرخ نامه ترجمه" گفت: در حوزه ترجمه، مشكل قوانین نداریم، بلكه مشكل در زمینه عمل و اجرای قوانین است.
وی با اشاره به تصویب "قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان" در سال 1348 گفت: به رسمیت نشناختن صنوف و اتحادیه‌ها و انجمنهای كشوری بویژه بعنوان مشاوران و كارشناسان این حوزه توسط قانون گذاران، از یكسو، و از سوی دیگر، نوشته نشدن آیین نامه های زیرمجموعه های قوانین، مانع اجرایی شدن قوانین میشود؛ یعنی قوانینی كه آیین نامه های زیرمجموعه ای شان نوشته نشود، به صورت قوانین باقی می مانند و اجرایی نمی شوند. وقتی آیین نامه قانون نوشته نشود و بصورت كلی بماند فرصت عملكرد سلیقه‌ای و دلبخواه را به همه می دهد و اجازه می دهد كه بازار همچنان آشفته باقی بماند.
نشاط همچنین از طرح لایحه جامع "شما" از سوی انجمن صنفی مترجمان بعنوان راهكاری برای تبدیل كپی رایت به یك تجربه داخلی یادكرد و گفت: در سالهای 94 تا96 "شما" یا همان "شناسنامه مترجم اثر" را در انجمن تدوین كرده و نوشتیم و با رئیس جمهور و وزیر ارشاد وقت و كارشناسان این حوزه مطرح كردیم، ولی استقبال و شوقی نشان داده نشد، گویی كه ما داریم حلقه ها و ابزارهای وزارت ارشاد را می گیریم، درواقع اگر انجمنهای صنفی را اهرم كنید، بحث ممیزی هم راحت میشود، نه اینكه آمده باشند در ممیزی ها دخالت كنند. در حالی كه منظور این است كه بتوانیم به لحاظ فنی و علم ترجمه، سره را از ناسره جدا كنید، و در این صورت دیگر آشفته بازار ترجمه و ترجمه های متفاوت از یك اثر خارجی را كمتر شاهد باشیم، نه اینكه در ممیزی های وزارت ارشاد دخالت كنیم.
وی همچنین "طرح جامع شما" را در كاهش مصرف كاغذ و رفع مشكل كاغذ در حوزه كتاب موثر دانست و تاكید كرد: انجمن صنفی مترجمان ایران، وظیفه حرفه‌ای خود را انجام داده است؛ ما با نوشتن و ثبت "شما" در ارشاد، محتوا ساخته و چارچوب اراده ارائه داده‌ایم. ولی وقتی اراده ای نیست و نمی خواهند اهرم كنند، دیگر این "شما" اثرگذار نخواهد بود.
وی افزود: وقتی قانون این فرصت و وظیفه را به انجمن صنفی داده است تا در توسعه و پیشرفت كشور در عالم محتوا نقش داشته باشد، چرا باید در مقام دفاع و توجیه براییم، و احساس كنیم بجای اینكه در كنار هم باشیم، درمقابل هم هستیم.
وی با انتقاد از رویكرد وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های فرهنگی گفت: متاسفانه از مترجمان درخصوص محتوا سازی حوزه كتاب و نشر دعوت و نظرسنجی نمیشود، و از جایگاهشان در خط مقدم تفهیم و تفاهم در حوزه تولید محتوا غفلت میشود، بطور مثال هیچ نماینده ای از مترجمان در "فرهنگستان زبان و ادب فارسی" و یا در "شورای عالی انقلاب فرهنگی" دعوت و نظرسنجی نشده است، البته نهادهای متولی و خصوصا كمیسیون اجتماعی مجلس این مشكلات و مسائل را رصد می‌كند اما متاسفانه دغدغه اش نیست.
وی "اف آی تی" فدراسیون جهانی مترجمان را راهكار پیشنهادی برای تبدیل به قانون شدن "شما" و ضمانت اجرایی یافتن آن دانست و گفت: یك سال است كه انجمن با "اف آی تی" آشنا شده كه مترجمان را پلهای فرهنگی جامعه میداند كه قصد ندارد در حوزه نشر تصمیم گیری و تعیین تكلیف كنند، و بعنوان بخشی از جامعه نیاز دارد كه در كنش و واكنش فرهنگی، بهترین محصولش را ارائه كنند.
