گفتگو با استاد مختاری كارشناس تاریخ در برنامه سرزمین من
مختاری اصفهانی در این برنامه در مورد عهد نامه مودت گفتگو كرد و گفت : در دوره احمدشاه قاجار و زمانی كه هر دو كشور از استعمارگران خسته و بیزار و زخم‌خورده بودند، بالاخره ایران و چین سعی كردند به یكدیگر نزدیك شوند؛ در سال 1300 شمسی هر 2 كشور همچنان اسیر سیاست‌های استعماری بودند و ناامنی‌های داخلی و مشكلات بزرگ داشتند و امكانی برای افزایش و بهبود تجارت نداشتند، ولی لااقل در این‌حد بود كه یك عهدنامه مودت داشته باشند.
و چنین شد: «اعلی‌حضرت شاهنشاه ایران و جناب رییس‌جمهوری چین هر دو بالسویه و از صمیم قلب مایل هستند روابط دوستی و مودت فی‌مابین دو دولت برقرار داشته... از امروز به بعد دوستی صادقانه و مناسبات حسنه فی‌مابین ایران و چین و اتباع دولتین برقرار خواهد بود... اتباع دولتین خواه در موقع مسافرت و خواه در موقع اقامت مورد احترام واقع شده و كاملاً در حفظ و حمایت مأمورین دولت... خواهند بود».مخالفان عهدنامه چه می‌گفتند؟
در آن روزگار عهدنامه دوستی با چین در ایران مخالفانی هم داشت و البته در مجلس فقط یك مخالف داشت و این هم حرف‌هایش در جلسه مجلس: «بدیهی است معاهده یا برای یك مطالب سیاسی و یا برای امور اقتصادی و یا برای هر دو مطلب منعقد می‌شود. نظر به اطلاعاتی كه بنده دارم هیچ نظر سیاسی بین دولتین ایران و چین نیست و بیشتر گمان می‌كنم انعقاد این عهدنامه از نقطه‌نظر اقتصادی است...
بدیهی است تجارت ایران و چین خیلی محدود است و متأسفانه چیزی هم كه از ایران به چین می‌رفت در آن خصوص به‌قدری دولت چین فشار آورد كه یك قسمت از تجار ایران را ورشكست نموده و یك قسمت دیگر را هم نمی‌دانم به چه حال نگاه داشته و آن مسأله تریاك است. زیرا مواد خام دیگری از ایران به چین نمی‌رفت. ولی متأسفانه تصور می‌كنم از انعقاد این معاهده چیزی كه به ایران لطمه وارد خواهد نمود ورود امتعه چین است كه غالباً جزو تفننات است و البته خیلی زیاد خواهد شد...
از طرف دیگر وحشتی كه دارم این است كه به مجرد انعقاد این معاهده فوراً یك سفارتخانه در چین برقرار شده و یك خرج‌هایی برای این مملكت تولید خواهد نمود در صورتی‌كه تصور نمی‌كنم هیچ نتیجه هم از آن بتوانیم بگیریم؛ چنان‌كه از خیلی سفارتخانه‌های خود در خارجه... نتوانسته‌ایم استفاده كنیم... خیلی میل دارم توضیح داده بشود كه دولت چه نظری برای حفظ منافع ایران و تجار ایرانی اتخاذ كرده است».
این هم پاسخ معاون وزیر خارجه در مجلس: «عجالتاً دولت برای روابط آتیه خودش با دولت چین نظر قطعی اتخاذ نكرده است ولی شاید در آتیه سفارت فوق‌العاده برای تعیین روابط بین دولتین اعزام نشود و همان‌طور كه فرمودند این عهدنامه فقط برای دوستی و تجارت است و اظهار میل هم ابتدا از طرف دولت چین شده است و البته در موقعی كه یك دولتی با دولت دیگر اظهار میل و دوستی بكند خوب نیست اظهار او رد شده و قبول نشود. ولی در موقع عملیات دولت در نظر خواهد گرفت كه منافع تجار ایرانی و مصالح ایران را حفظ كند».
