پدیده موسیقی ایران

درسال 1321 وارد رادیو شد و نخستین كار‌های خود را در برنامه گل‌ها عرضه

1402/02/10
|
13:30

بنان در یازده سالگی نزد نی‌داود به یاد گیری آواز پرداخت. ضیاءالذاكرین، روحانی خوش صدا و سیف مربیان بعدی آوازی او بودند. او درسال 1321 وارد رادیو شد و نخستین كار‌های خود را در برنامه گل‌ها عرضه كرد. عبدالعلی وزیری او را به خالقی معرفی كرد و خالقی آزمایش صدای او را به ابوالحسن صبا سپرد. صبا درآمد سه گاه را كه به پایان برد، از بنان خواست، در پی، گوشه «حصار» را بخواند و او آنچنان خوانده و با مهارت به «درآمد» فرود آمده كه شگفتی و تحسین صبا و خالقی را برانگیخته است.با بنیاد برنامه «گل‌ها»‌ی رادیو، از سوی «داود پیرنیا»، عرصه تازه و گسترده‌تری برای آوازخوانی‌های بنان پدید آمد. او پانزده سال تمام (1330-1345) پای ثابت در بخش‌های مختلف این برنامه (گل‌های رنگارنگ، گل‌های جاویدان و یك شاخه گل، ...) بود. در این برنامه‌ها، استادان طراز اول موسیقی سنتی، چون روح‌الله خالقی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، حسین تهرانی، علی تجویدی، لطف‌الله مجد و.. با او همكاری و همراهی می‌كردند. اركستر انجمن با صدای پخته بنان حال و هوای دیگری پیدا كرد. با تبدیل انجمن، به هنرستان عالی موسیقی، بنان نیز از سال 1332 به عنوان آموزگار آواز به استخدام اداره كل هنر‌های زیبای كشور درآمد.
نخستین بار گویا علی دشتی اصطلاح مخملی را در مورد صدای او بكار می‌برد. ابوالقاسم حالت صدای او را اقیانوسی می‌داند كه در حیطه وصف نمی‌گنجد. روح‌اله خالقی می‌گوید: صدای بنان بسیار لطیف و شیرین و زیبا و خوش آهنگ است. كوتاه می‌خواند، ولی در همین كوتاهی ذوق وهنر بسیار نهفته است.
از ماندگارترین ترانه‌های بنان می‌توان به آهنگ «آذربایجان» در مایه شور، «آمدی جانم به قربانت» در مایه بوسلیك، «الهه ناز» در مایه دشتی، «بهار دلنشین» در آواز اصفهان، «بوی جوی مولیان» در آواز اصفهان، تصنیف «توشه عمر» در دستگاه همایون، «یار رمیده»، «می‌ناب»، «خاموش»، «مراعاشقی شیدا»، «من از روز ازل»، «نوای نی» و سرود همیشه جاوید «ای ایران» در مایه دشتی اشاره كرد.
بنان «حالا چرا» و «كاروان» را بهترین آثار خودش می‌دانست و می‌گفت: «كاروان را برای بعد از مرگم خوانده‌ام». به گفته همسرش او در اواخر عمر خود هم دلبستگی عجیبی به ترانه «رؤیای هستی» پیدا كرده بود تا آنجا كه با این آهنگ می‌گریست.
بنان از سال 1345 به مرور از حجم خواندن‌های خود كاست و اوایل دهه 1350 خواندن را كنار گذاشت. بنان كه مدت‌ها از بیماری دستگاه گوارش و افسردگی رنج می‌برد، سرانجام غروب 8 اسفندماه 1364 خورشیدی در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت.

دسترسی سریع