الغدیر نام كتابیست به قلم علامه امینی در اثبات ولایت بلافصل علی بن ابیطالب بعد از پیامبر و اثبات مذهب شیعه و خطبه غدیر سخنرانی پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه در حجة الوداع درمحل معروف غدیر خم ایرادشد.
خطبه غدیر خم بر گرفته از كتاب الغدیر اثری از علامه ی امینی
الغدیر نام كتابیست به قلم علامه امینی در اثبات ولایت بلافصل علی بن ابیطالب بعد از پیامبر و اثبات مذهب شیعه. این كتاب به عربی نوشته شدهاست.
علامه امینی برای تألیف این اثر بدیع همه منابع مورد نیاز موجود در كتابخانه های عمومی و خصوصی نجف اشرف را بررسی كرده، سپس برای تكمیل گستره كار خود به ایران، سوریه، هند و تركیه مسافرت می كند و مصادر مربوط به این موضوع را با كوششی بی وقفه و حیرت انگیز مطالعه و بررسی می نماید: علامه امینی خود در این باره می گوید: «من برای نوشتن الغدیر ده هزار كتاب را از بای بِسمِ الله تا تای تَمَّت خوانده ام و به صد هزار كتاب مراجعه مكرر داشته ام».
الغدیر با ذكر حادثه غدیر آغاز می شود و به شماره راویان دست اول آن ـ كه به 110 نفر می رسند ـ می پردازد. پس آثاری كه اسناد حدیث در آن آمده، راویان بعدی، علما، مؤلفان و... مرتبط به واقعه غدیر معرفی می شوند.
خطبه غدیر سخنرانی پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله است كه در حجة الوداع درمحل معروف غدیر خم ایرادشد.
(بخش هایی از خطبه ی غدیر خم را بر گرفته از كتاب الغدیر اثر علامه ی امینی در زیر می خوانید.)
بخش اول: حمد و ثنای الهی
ستایش خدای را سزاست كه در یگانگی اش بلند مرتبه و در تنهایی اش به آفریدگان نزدیك است؛ سلطنتش پرجلال و در اركان آفرینش اش بزرگ است. بی آنكه مكان گیرد و جابه جا شود، بر همه چیز احاطه دارد و بر تمامی آفریدگان به قدرت و برهان خود چیره است....
بخش دوم: فرمان الهی برای مطلبی مهم
و اكنون به عبودیت خویش و پروردگاری او گواهی می دهم. و وظیفه خود را در آن چه وحی شده انجام می دهم مباد كه از سوی او عذابی فرود آید كه كسی یاری دورساختن آن از من نباشد. هر چند توانش بسیار و دوستی اش (با من) خالص باشد.
- معبودی جز او نیست - چرا كه اعلام فرموده كه اگر آن چه (درباره ی علی) نازل كرده به مردم نرسانم، وظیفه رسالتش را انجام نداده ام؛ و خداوند تبارك و تعالی امنیت از [آزار] مردم را برایم تضمین كرده و البته كه او بسنده و بخشنده است.
پس آنگاه خداوند چنین وحی ام فرستاد: «به نام خداوند همه مهرِ مهرورز. ای فرستادی ما! آن چه از سوی پروردگارت درباری علی و خلافت او بر تو فرود آمده بر مردم ابلاغ كن، وگرنه رسالت خداوندی را به انجام نرسانده ای؛ و او تو را از آسیب مردمان نگاه می دارد....
هان مردمان! آنچه بر من فرود آمده، در تبلیغ آن كوتاهی نكرده ام و حال برایتان سبب نزول آیه را بیان می كنم: همانا جبرئیل سه مرتبه بر من فرود آمد از سوی سلام، پروردگارم - كه تنها او سلام است - فرمانی آورد كه در این مكان به پا خیزم و به هر سفید و سیاهی اعلام كنم كه علی بن ابی طالب برادر، وصی و جانشین من در میان امّت و امام پس از من بوده. جایگاه او نسبت به من به سان هارون نسبت به موسی است، لیكن پیامبری پس از من نخواهد بود او (علی)، صاحب اختیارتان پس از خدا و رسول است؛
و پروردگارم آیه ای بر من نازل فرموده كه: «همانا ولی، صاحب اختیار و سرپرست شما، خدا و پیامبر او و ایمانیانی هستند كه نماز به پا می دارند و در حال ركوع زكات می پردازند.» و هر آینه علی بن ابی طالب نماز به پا داشته و در ركوع زكات پرداخته و پیوسته خداخواه است.
بخش سوم: اعلان رسمی ولایت و امامت دوازده امام علیهم السلام
هان مردمان! آخرین بار است كه در این اجتماع به پا ایستاده ام. پس بشنوید و فرمان حق را گردن گذارید؛ چرا كه خداوند عزّوجلّ صاحب اختیار و ولی و معبود شماست؛ و پس از خداوند ولی شما، فرستاده و پیامبر اوست كه اكنون در برابر شماست و با شما سخن می گوید. و پس از من به فرمان پروردگار، علی ولی و صاحب اختیار و امام شماست. آن گاه امامت در فرزندان من از نسل علی خواهد بود. این قانون تا برپایی رستاخیز كه خدا و رسول او را دیدار كنید دوام دارد....
هان مردمان! در قرآن اندیشه كنید و ژرفی آیات آن را دریابید و بر محكماتش نظر كنید و از متشابهاتش پیروی ننمایید. پس به خدا سوگند كه باطن ها و تفسیر آن را آشكار نمی كند مگر همین كه دست و بازوی او را گرفته و بالا آورده ام و اعلام می دارم كه: هر آن كه من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست. و او علی بن ابی طالب است؛ برادر و وصی من كه سرپرستی و ولایت او حكمی است از سوی خدا كه بر من فرستاده شده است.....
بخش چهارم: بلند كردن امیرالمومنین علیه السلام بدست رسول خداصلی الله علیه و آله
هان مردمان! این علی است برادر و وصی و نگاهبان دانش من. و هموست جانشین من در میان امّت و بر گروندگان به من و بر تفسیر كتاب خدا كه مردمان را به سوی او بخواند و به آن چه موجب خشنودی اوست عمل كند و با دشمنانش ستیز نماید. او پشتیبان فرمانبرداری خداوند و بازدارنده از نافرمانی او باشد. همانا اوست جانشین رسول الله و فرمانروای ایمانیان و پیشوای هدایتگر از سوی خدا و كسی كه به فرمان خدا با پیمان شكنان، رویگردانان از راستی و درستی و به دررفتگان از دین پیكار كند. خداوند فرماید: «فرمان من دگرگون نخواهدشد.»
بخش پنجم: تاكید بر توجه امت به مسئله امامت
هان مردمان! خداوند عزّوجلّ دین را با امامت علی تكمیل فرمود. اینك آنان كه از او و جانشینانش از فرزندان من و از نسل او - تا برپایی رستاخیز و عرضه ی بر خدا - پیروی نكنند، در دو جهان كرده هایشان بیهوده بوده در آتش دوزخ ابدی خواهند بود، به گونه ی كه نه از عذابشان كاسته و نه برایشان فرصتی خواهد بود......
بخش ششم: اشاره به كارشكنی های منافقین
...هان مردمان! هر آینه خداوند عزوجل شما را به حالتان رها نخواهد كرد تا ناپاك را ازپاك جدا كند. و خداوند نمی خواهد شما را بر غیب آگاه گرداند. (اشاره به آیه ی 179 / آل عمران است.)
بخش هفتم: پیروان اهل بیت علیهم السلام و دشمنان ایشان
... هان مردمان! صراط مستقیم خداوند منم كه شما را به پیروی آن امر فرموده. و پس از من علی است و آن گاه فرزندانم از نسل او، پیشوایان راه راستند كه به درستی و راستی راهنمایند و به آن حكم و دعوت كنند...
بخش نهم: مطرح كردن بیعت
هان مردمان! من پیام خدا را برایتان آشكار كرده تفهیم نمودم. و این علی است كه پس از من شما را آگاه می كند. اینك شما را می خوانم كه پس از پایان خطبه با من و سپس با علی دست دهید تا با او بیعت كرده به امامت او اقرار نمایید.
بخش دهم: حلال و حرام، واجبات و محرمات
...هان! روا و ناروا بیش از آن است كه من شمارش كنم و بشناسانم و در این جا یكباره به روا فرمان دهم و از ناروا بازدارم. از این روی مأمورم از شما بیعت بگیرم كه دست در دست من نهید در مورد پذیرش آن چه از سوی خداوند آورده ام درباری علی امیرالمؤمنین و اوصیای پس از او كه آنان از من و اویند. و این امامت به وراثت پایدار است و فرجام امامان، مهدی است و استواری امامت تا روزی است كه او با خداوند قدر و قضا دیدار كند...
بخش یازدهم: بیعت گرفتن رسمی
هان مردمان! شما بیش از آنید كه در یك زمان با یك دست من بیعت نمایید. از این روی خداوند عزّوجل به من دستور داده كه از زبان شما اقرار بگیرم و پیمان ولایت علی امیرالمؤمنین را محكم كنم و نیز بر امامان پس از او كه از نسل من و اویند؛ همان گونه كه اعلام كردم كه ذرّیّه من از نسل اوست....
پروردگارا، آنان را كه به آن چه ادا كردم و فرمان دادم ایمان آوردند، بیامرز. و بر منكران كافر خشم گیر! و الحمدللّه ربّ العالمین.