شناخت كودكان كار اتباع

دكتر سمانه ناطقیان، كارشناس مسئول دفتر آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی استان تهران، در گفتگو با برنامه "در مسیر پیشرفت" رادیو فرهنگ گفت: طبق سرشماری سال 1400 ما، بیش از 80 درصد كودكان كار در كشور، اتباع هستند.
وی افزود: معضل اصلی ما و ارگانهای همكارمان در ساماندهی كودكان كار، همین اتباع بودن بیش از 80 درصد آن هاست، كه با مشكلاتی چون: فاقدسرپرست بودن، نداشتن خانواده و آدرس مشخص، بی سوادی، و بی هویتی این كودكان همراه می‌شود كه "بی هویتی"، خود مشكل سواد آموزی آنها را نیز، به مشكلات اضافه می‌كند.
وی همچنین تاكید كرد: در بحث كودكان كار، بیش از همه به همكاری "اداره اتباع" نیاز داریم و اگر اداره اتباع در زمینه اجرای وظایفی كه در آیین نامه به عهده اش گذاشته شده است، پویاتر و همراه با ما عمل كند، اثربخش خواهد بود.
وی همچنین
-شناسایی كودكان اتباع
- اقدامات پویا
-بررسی سوابق خانوادگی كودكان اتباع كه خود را فاقد سرپرست معرفی می‌كنند تا رد مرز نشوند.
- و رد مرز اتباع
را از وظایف اداره اتباع در آیین‌نامه حمایت از اطفال برشمرد و گفت: باید برای مرزهای باز كشور فكری بكنیم، تا اتباع بویژه كودكان با ورود به كشور چالش‌ها و هزینه های چند برابر را به كشور تحمیل نكنند.
وی همچنین "ایجاد كمپ در مرز" را به عنوان راهكاری در این خصوص عنوان كرد و گفت: ایجاد كمپ در مرز مثلاً برای كودكان افغانی كه در كشورشان جنگ است، می‌تواند راهكاری باشد تا این اتباع بلافاصله وارد كشور و شهرهایمان نشوند و با خود مشكلات و معضلات را به همراه نیاورند.
وی همچنین با اشاره به آمار مختلف و گاه متناقض از تعداد كودكان كار در كشور گفت: تناقض های آماری ناشی از تحرك بسیار زیاد این گروه است، و عامل دوم اینكه اینها گاه با هویت های مختلفی در سازمان ها و موسسات خیریه و حمایتی مختلف، شناسایی می‌شوند كه موجب بالا رفتن آمار میشود، كه برای حل این مشكل، از سال 79 آمارگیری كودكان كار با اسكن دستگاه عنبیه انجام می‌شود، كه البته با ورود بی رویه اتباع به كشور باز هم آمار تغییر می‌یابد.
وی همچنین "سازمان بهزیستی" را متولی شناسایی، ساماندهی، و رسیدگی به كودكانه سطح خیابان و كار عنوان كرد و گفت: آمار ارائه شده از سوی ما، جدایی از آمار كودكان شاغل در كارگاه های زیرزمینی و غیرقانونی است، كه باید توسط سازمان كار بررسی شوند، لذا بی‌توجهی به این امر نیز مشكلاتی را در ارائه و فهم آمار ایجاد میكند.
وی همچنین افزود: در اكثر مراكز ما، برای كودكان ایرانی بلافاصله خدمات‌رسانی و مداخله در خانواده انجام می‌شود، و میتوان گفت؛ تقریباً كودكان ایرانی كه طولانی مدت در مراكز نگهداری باشند، نداریم؛ یعنی مداخلات حمایتی در خانواده صورت می‌گیرد و پس از شناسایی مشكل و توانمندسازی، كودك از چرخه كار حذف می‌شود.
وی همچنین مشكل اصلی خانواده های كودكان كار را "فقر فرهنگی" دانست و گفت: دلیل اصلی خانواده ها برای كار كودكانشان در خیابان، بعد از مشكل اقتصادی، فقر فرهنگی و بی اطلاعی از عوارض این فعالیت است، و مددكاران ما باید ابتدا این مسئله را برای خانواده‌ها تبیین و تشریح كنند و راه را برای ورود كودكان این خانواده‌ها به چرخه تحصیل باز كنند؛ یعنی قانع كردن خانواده ها برای تحصیل كودك و نرفتن به خیابان از چالش‌های اصلی مددكاران ماست.
وی تاكید كرد: ما برای 20 درصد كودكان كار ایرانی، خدمات و اقدامات زیادی ارائه كرده ایم، و در این زمینه حتی مهاجرت معكوس داشته ایم، اما در مقابل آمار بالای 80 درصد اتباع، اقدامات ما زیاد به چشم نمی‌آید، و شاخص فعالیت ما توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی ارزیابی می‌شود.
وی همچنین با اشاره به اصلاحات اخیر آیین نامه حمایت از اطفال گفت: این اصلاحات باعث پررنگ تر شدن همكاری 16 ارگان همكار ما شده است، و برای نمونه اینكه در چند ماه اخیر با حمایت‌های قوه قضائیه، شناسایی و هویت‌یابی این كودكان با سرعت بیشتری صورت گرفته است.
وی همچنین در خصوص مادرانی كه كودكان كار به دنیا می‌آورند، گفت: همكاران ما در صورت آگاهی از این موضوع، بلافاصله وارد عمل می‌شوند؛ چنانكه در گذشته چنین مواردی بوده است و همكاران ما با ورود به قضیه، مانع چنین اقداماتی شده‌اند.
وی در پایان وجود مافیا در حوزه كودكان كار در كشور را رد كرد و گفت: ما در تحقیقات مان به موارد مافیایی برخورد نكرده ایم؛ البته ما در این خصوص تحقیقات پویا داریم، و به مواردی به شكل سركرده و شبكه دست پیدا نكرده‌ایم، اما مواردی چون تشكیل گروه های كوچك خانوادگی و دوستانه وجود دارد، و شناسایی گروه‌های بزرگتر و گردش های اقتصادی كلان احتمالی آنها، بر عهده نیروی انتظامی است،و در آیین نامه جدید و طبق ابلاغ حكمی كه از استانداری دارند در این خصوص به آنها تاكید شده است.