برخی از كتب مناسب كه برای زندگی امام حسن مجتبی (علیه السلام) نوشته شده است، معرفی می‌شود.
مطالعه زندگی ائمه شیعه باید به عنوان یكی از لوازم تغییر سبك زندگی قرار گیرد و در این میان زندگی سیاسی و اجتماعی امام حسن (علیه‌السلام) از جایگاه خاص‌تری برخوردار است.مطالعه سیره و روش زندگی اهل بیت (علیهم‌السلام) باید در برنامه روزمره همه ما قرار گیرد چرا كه رسیدن به هدف تغییر سبك زندگی بدون درك زندگی ائمه (علیهم‌السلام) امكان پذیر نیست.
در سالروز شهادت مظلومانه امام حسن مجتبی (علیه السلام) به معرفی تعدادی از كتاب های چاپ شده در خصوص این امام همام، اختصاص داده‌ایم تا با معرفی برخی از كتب مناسب در زمینه زندگانی امام حسن مجتبی (علیه السلام) ، فرصتی برای مخاطبان در زمینه آشنایی بیشتر با ایشان فراهم آید.
1.فراتر از قیام (مجموعه بیانات رهبر معظم انقلاب درباره امام حسن مجتبی علیه‌السلام از سال 1345 تا 1397)
آیت‌الله العظمی سیدعلی حسینی خامنه ای
مؤسسه حدیث لوح و قلم
این كتاب مجموعه بیانات مقام معظّم رهبری درباره حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام است كه طی سال‌های 1345 تا 1397 توسط معظم‌له ایراد شده است. از جمله ویژگی‌هایی كه این كتاب را از سایر آثار مشابه متمایز می‌كند این است كه:
الف. به دلیل شمول حداكثری بیانات می‌تواند به عنوان مرجع مورد استفاده قرار گیرد.
ب. محتوای آن بر اساس سیر تاریخی ایراد سخنرانی‌ها تنظیم شده است تا سیر تتبعی و یا تغییر احتمالی دیدگاه معظم‌له برای مخاطب مشخص شود. همچنین از حذف مواردی كه ممكن است تكراری به نظر بیایند، جلوگیری شود.
پ. فهرست موضوعی آن چهارچوب و نظام فكری معظم‌له درباره ابعاد مختلف زندگی امام حسن را برای مخاطب روشن می‌كند؛ زیرا به شیوه نمایه معكوس بر مبنای چكیده‌های استخراج شده از متن، تنظیم شده است. این اثر مشتمل بر هفت بخش كلی با عناوین كلیات، شخصیت، سیر حكومت، پس از حكومت، صلح، پس از صلح و درس‌هایی از حكومت می‌باشد.
2.صلح امام حسن علیه السلام، پر شكوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ
آیت‌الله شیخ راضی آل یاسین (نویسنده)
آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه ای(مترجم)
انتشارات انقلاب اسلامی
كتاب با گفتاری نسبتاً مفصل از علامه عبدالحسن شرف‌الدین، رهبر شیعیان لبنان در نیمه دوم قرن گذشته هجری قمری و پیشگفتار كوتاه نویسنده درباره تحقیق و كتابش آغاز می‌شود و پس از پرداختی كوتاه به زندگی‌نامه و سیره و سیمای حضرت امام حسن علیه‌السّلام به سراغ محور اصلی بحث یعنی زندگی سیاسی پرفراز و نشیب ایشان می‌رود.
در بخش‌های دوم و سوم كه پیكره اصلی تحقیق را شكل می‌دهند، سخن از موقعیت سیاسی ویژه آن روزگار و چرایی و چگونگی صلح و پیامدهای آن است؛ نویسنده با نگاهی ژرف به تحلیل داده‌های تاریخی و مدارك و اسناد معتبر پرداخته و تصویر روشن و منسجمی از موضوع ارائه كرده است. در بخش پایانی نیز مقایسه‌ای كوتاه و فشرده میان شرایط زمانه امام حسن با روزگار امام حسین علیهما‌السلام صورت گرفته است.
3. دو امام مجاهد (شش گفتار از رهبر معظم انقلاب در تحلیل مبارزات سیاسی حسنین (علیهماالسّلام))
آیت‌الله العظمی سید علی حسینی خامنه ای
انتشارات انقلاب اسلامی
نوع نگاه معظّمٌ له در این شش گفتار، بسیار بدیع است و با اینكه در زمان ایراد این بیانات در سن 32 و 33 سالگی بوده‌اند. منابع روایی و تاریخی متعدّدی مورد استفاده ایشان قرار گرفته است كه سخنرانی ایشان را بسیار متفاوت از سخنرانی‌های معمول آن زمان و حتّی حال حاضر می‌كند و بیشتر به جلسات علمی و درسی محقّقانه شبیه است.
هم اینك این گفتارها پس از 44 سال با امید به افزایش معرفت جامعه اسلامی نسبت به سیره سیاسی ائمّه(علیهم السّلام) در اختیار عموم مردم انقلابی و متعهّد جامعه اسلامی قرار می‌گیرد.
4. كنوزالحكم و فنون الكلم (خطبه ها، كلمات قصار، مواعظ و مفاخر امام حسن مجتبی علیه السلام)
علامه حاج سید محمد حسن میرجهانی رحمه الله
انتشارات طوبای محبت
كتاب ارزشمند «كنوزالحكم و فنون الكلم» اثر محدث خبیر، فقیه محقق آیت الله میرجهانی است كه به كلمات گهربا و سخنان درر بار امام حسن مجتبی علیه السلام اختصاص دارد. در این اثر بی بدیل ، خطبه‌ها، مواعظ، نامه‌ها و كلمات قصار حضرت جمع آوری شده است كه برخی از بخش‌های مهم كتاب عبارت است از:
دادخواهی امام حسن علیه السلام در روز ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه شریف
خطبه امام حسن علیه السلام برای مردم و خطباء اهل شام
جواب امام حسن علیه السلام به سوالات حضرت خضر علیه السلام
كلمات قصار امام حسن علیه السلام
كرامات امام حسن علیه السلام به سائل
مواعظ امام حسن علیه السلام قبل از شهادتشان
مفاخره امام حسن علیه السلام بر معاویه و یارانش
این اثر گرانمایه با رعایت حفظ كامل امانت در اصل متن ، سعی كرده با ویرایش اجمالی و تبویب و ذكر منابع، با هدف نشر معارف امام حسن علیه السلام تقدیم علاقه‌مندان فرهنگ اهل بیت علیه السلام شود.
5. صلح امام حسن علیه السلام
علامه شهید مرتضی مطهری
انتشارات صدرا
كتاب صلح امام حسن علیه السلام كه بخشی از كتاب سیره ائمه اطهار علیهم السلام اثر استاد مطهری است، حاصل دو جلسه بحث و انتقاد در این موضوع در انجمن اسلامی پزشكان در دهه 1350 و قبل از انقلاب اسلامی است. در این كتاب شرایط زمان امام حسن علیه السلام كه منجر به این صلح شد و نیز مواد صلحنامه تشریح شده است و این كه این مواد به نفع جبهه امام حسن علیه السلام بود و البته معاویه نقض پیمان كرد و به آن عمل نكرد و این امر زمینه قیام امام حسین علیه السلام را فراهم كرد. در این كتاب با تحلیل تاریخی دقیق آن متفكر شهید آشنا می‌شوید.
6. زندگانی امام حسن مجتبی علیه السلام
استاد سید هاشم رسولی محلاتی
انتشارات بوستان كتاب
امام حسن مجتبى (علیه‌السلام) نیز یكى از امامان معصوم (علیه‌السلام) است كه مطالعه زندگى ایشان آموزههاى فراوانى از معارف دینى و انسانى را به دست مىدهد. در این باره كتابهاى فراوانى نوشته شده اما در اثر حاضر، مؤلف با نثرى روان و استناد به منابع كهن، در دوازده فصل، همه جنبههاى زندگىِ این امام معصوم (علیه‌السلام) را كاویده است.
7. تحلیلی از زندگی سیاسی امام حسن مجتبی علیه السلام
سید جعفر مرتضی عاملی
محمد سپهری(مترجم)
انتشارات بوستان كتاب
سلوك سیاسىِ امام حسن مجتبى (علیه‌السلام)، فراز برجسته تاریخ اسلام و مقطعى بسیار پرنكته و درسآموز است. اما مورخان و تحلیلگران كمتر به آن همت گماشته و در معرفى ایشان بیشتر به نقل حوادث و وقایع عادى پرداختهاند.
ولى در اثر حاضر، مؤلف با تسلط بر منابع تاریخى، جنبههایى از حیات سیاسى آن حضرت را در 3 مقطع مهم تاریخ، بررسى و تحلیل كرده است: در عهد رسولخدا(ص)، در عهد شیخین و در عهد عثمان.
