هوشنگ پزشك نیا بی شك یكی از نوابغ هنر نقاشی مدرن ایران است كه متاسفانه عمر كوتاه فرصت خودنمایی بیشتر را به او نداد و در زمان حیاتش هم به دلیل انزوا آن طور كه باید و شاید شناخته نشد.
او در چهارم خرداد 1296 در تهران متولد شد. در سال 1316 از دانشسرای عالی لیسانس تاریخ و جغرافی گرفت و به تدریس در دبیرستانهای كرمان مشغول شد. پزشك نیا در سال 1321 عازم تركیه شد و به تحصیل نقاشی و تاریخ هنر در آكادمی هنرهای زیبای استانبول زیر نظر پروفسور لئوپولد لوی پرداخت و در همین جا بود كه با نقاشی مدرن جهان آشنا شد. هوشنگ پزشك نیا در آبان 1323 به همراه حسین طاهرزاده بهزاد، نگارگر ایرانی آثارشان را در كنسولگری ایران در استانبول به نمایش گذاشتند. او در سال 1327 به استخدام بخش انتشارات شركت نفت درآمد و برای نشریات شركت نفت؛ طراحی و نقاشی كرد. پزشكنیا در سال 1340 به سوئیس، انگلیس و فرانسه سفر كرد و آثارش را در آن جا به نمایش گذاشت. او در غروب 16 آذر 1351 شمسی بر اثر سكتهی قلبی در منزل خود در محلهی دروس تهران درگذشت.
در مروری بر زندگی هوشنگ پزشك نیا نباید از قلم انداخت كه روستائیان، عشایر، مردم عادی در قهوهخانه ها، كارگران و طبقهی تهیدست جامعه، موضوع آثار او هستند. هوشنگ پزشك نیا به هیچ وجه نقاش مقلد نبود و یكی از سه چهار نقاشی بود كه نقاشی جدید را به ایران آورد.
جواد مجابی نویسنده و منتقد دربارهی این هنرمند گفته است: «پزشك نیا از جمله هنرمندانی بود كه تصاویر بسیاری از جنوب ایران و از كشاورزان، كارگران شركت نفت و… ارائه كرد و در واقع در آن زمان گرایشی وجود داشت كه هنرمندان، انسانهای محروم جامعه را به تصویر میكشیدند و این هویتی به نقاشی ایرانی میداد.
در این زمینه پزشك نیا از دوستان خود جلوتر بود به این دلیل كه صادقانه زندگی مردم فرودست جامعه را به تصویر میكشید.» نجف دریابندری نیز از كسانی است كه به شدت تحت تأثیر سبك نقاشی هوشنگ پزشك نیا بوده است.
جالب است كه حدود یك سال و نیم پیش موسسهی فرهنگی هنری ماه مهر از دزدیده شدن یكی از تابلوهای نقاشی هوشنگ پزشك نیا به ابعاد 50 در 70 كه در دههی 40 كشیده شده، خبر داد. تابلویی كه در حدود 100 تا 110 میلیون تومان قیمت دارد. با وجود اطلاع به پلیس و ارسال تصویر تابلو به مجموعه داران شاخص سرنوشت این اثر همچنان نامعلوم است.
در زمستان 1379 موزهی هنرهای معاصر تهران آثار سهراب سپهری، حسین كاظمی و هوشنگ پزشك نیا را در نمایشگاهی با عنوان «بر یاد ماندگان» به تماشا گذاشت. كتاب «سایهی پدر بزرگم» نیز به كوشش سحر خلخالیان نوهی هوشنگ پزشك نیا در اردیبهشت سال 1395 در گالری شیرین با حضور هنرمندان رونمایی شد.
سال گذشته همزمان به مناسبت صدمین سال تولد هوشنگ پزشك نیا در گالری شهریور واقع در محلهی الهیهی تهران، خیابان خزر شمالی حدود 300 اثر از این هنرمند كه در سالهای حدود دههی 30 تا دههی 50 كشیده شده به نمایش در آمد.