رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: با وجود اختصاص چند مرحله كالابرگ به دهكهای پایین و تلاش دولت برای حمایت از معیشت مردم، به دلیل سازوكار پیچیده توزیع و بوروكراسی حاصل از ارز ترجیحی موجب شده كالاهای اساسی به شكل كامل به دست مردم نرسد و فشار معیشتی همچنان ادامه داشته باشد.
سید حمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه در نشست علنی امروز (سهشنبه، 6 آبان ماه) مجلس شورای اسلامی از نمایندگان به خاطر دغدغه جدیشان در مورد معیشت مردم سپاسگزاری كرد و گفت: اطمینان میدهم كه مجلس و دولت با همكاری یكدیگر برنامهای مناسب تنظیم خواهند كرد تا بر چالشهای اقتصادی غلبه شود.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در ماههای گذشته افزود: دولت در ماههای اخیر اقدامات مهمی برای مدیریت اقتصاد كشور انجام داده است و در سال جاری با دو موضوع كلیدی روبرو بودیم. نخست، جنگ تحمیلی 12 روزه كه یكی از بزرگترین مقاطع تاریخ كشور بود و ایران در مواجهه با استكبار جهانی و بزرگترین قدرت نظامی دنیا، سربلند بیرون آمد و دوم، سال گذشته نفت را بشكهای 71 دلار میفروختیم، یعنی قیمت جهانی 71 دلار بود اما در سال جاری به 51 دلار تنزل پیدا كرده، بنابراین از یك طرف با جنگ تحمیلی و از سویی كاهش قابل توجه قیمت نفت تأثیر مستقیمی بر اقتصاد كشور داشت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: با لطف خدا و انسجام ملی، علاوه بر مدیریت موفق مسائل نظامی، دولت نیز توانست كمترین خللی در امور جاری كشور ایجاد نشود. پرداختهای جاری و عمرانی با نظم انجام شد و حتی نسبت به سال گذشته بهبود داشت و معضلات باقیمانده از سالهای قبل كه نگرانی جمعیت زیادی از مردم را ایجاد كرده بود، رفع شد؛ سال گذشته در مورد متناسبسازی حقوق بازنشستگان مشكلاتی را داشت اما در سال جاری به طور منظم 180 هزار میلیارد تومان ماهانه پرداختی بازنشستگان در حال انجام است و نگرانیها در این بخش كاهش یافت. همچنین معلمان 1400 با مشكلاتی مواجه بودند و نمایندگان مجلس نیز در این مورد نگران بودند و تمام این مطالبات تسویه و دغدغههای آنان برطرف شد. البته كشاورزان نیز مطالبات خود را دریافت كردند و پرداخت یارانهها هم یك ساعت به تاخیر نیفتاد و بدون تأخیر توزیع شد.
وی با اشاره به وضعیت موجود و آسیبها تصریح كرد: از لحاظ رعایت مصالح معیشتی مردم اگرچه در قانون نیز مصوب شده و دولت نیز تاكید كرد كه ارز ترجیحی از 28500 به 38500 تومان برسد اما دولت با هماهنی با سایر قوا این موضوع را متوقف كرد تا به معیشت مردم آسیبی نرسد. با اینكه قرار بود 10 درصد ارزش افزوده مالیات بر واردات كالاها اخذ شود اما دولت نیز آن را متوقف كرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: از شب عید تاكنون 4 مرحله كالابرگ به دهكهای اول تا سوم اختصاص یافته است. در هر مرحله، هر نفر 500 هزار تومان دریافت كرده است، یعنی یك خانوار چهار نفره در هر دوره 2 میلیون تومان كمك معیشتی دریافت كرده است و برای دهكهای سوم تا هفتم، هر نفر 350 هزار تومان دریافت كرده است، یعنی یك خانوار چهار نفره در هر دوره یك میلیون و چهارصد هزار تومان كمك معیشتی دریافت كرده است. هدف از این اقدامات این بوده كه نظام جمهوری اسلامی دغدغه معیشتی مردم را در هر شرایطی مورد توجه قرار دهد. حتی نگرانی از كسبه خرد نیز لحاظ شده است و در اجرای این كالابرگ علاوه بر فروشگاههای زنجیرهای، فروشگاههای كوچك نیز وارد زنجیره توزیع شدهاند تا كسبه نیز آسیب نبینند.
وی ادامه داد: با تمام این تلاشها، در عمل مشكلاتی وجود دارد و بر اساس قانون بودجه، سهم دولت از فروش نفت به صورت ارز با نرخ ترجیحی 28500 تومان صرف دارو و كالاهای اساسی میشود. با وجود این، منابع موجود برای تأمین كامل كالاهای اساسی و دارو كافی نیست و هر ساله دولت مجبور میشود 2 تا 2.5 میلیارد دلار استقراض كند تا كسری را جبران كند. با وجود فشارهای زیاد كه دولت به خود وارد میكند، برای تأمین معیشت مردم، وقتی قیمت نفت از نرخ بالاتر به سطح پایینتر كاهش پیدا میكند، منابع ارزی كشور محدود میشود و مدیریت هزینهها دشوار میشود.
پورمحمدی یادآور شد: نتیجه این محدودیتها آن است كه كالاهای اساسی و دارو به شكل مناسبی به دست مردم نمیرسد. به عنوان مثال، برنجی كه با نرخ ترجیحی28500 تأمین میشود، در بازار آزاد قیمت بسیار بالاتری پیدا میكند و در حالی كه دولت پول آن را پرداخت كرده است، اما در عمل مردم كالا را با قیمتهای چند برابر دریافت میكنند و این مشكل به دلیل سازوكار پیچیده توزیع و بوروكراسی حاصل از ارز ترجیحی است و براساس استانداردها هر 1.4 كیلوگرم نهادهای كه اختصاص میدهیم باید یك كیلو گوشت مرغ تامین شود اما بوروكراسی از ارز ترجیحی به گونهای است كه از هر یك كیلو و 900 گرم یك كیلو تامین میشود و بخشی از آن نیز به دلایلی از بین میرود و نهادهها و كالاها طی مسیر طولانی از تراستها و بانك مركزی با كارمزدهای متعدد عبور میكنند و در نتیجه بخش قابل توجهی از آن از مسیر اصلی خارج میشود.
وی افزود: هماكنون، روش فعلی حمایت معیشتی، با وجود تمام تلاشها، به شكل كامل مؤثر نیست و بخشی از هدفی كه برای حمایت از معیشت مردم تعیین شده است، محقق نمیشود.
پورمحمدی در ادامه با بیان اینكه گاهی با ارز 28500 تومانی كالایی كه به نفر آخر می رسد معادل قیمت ارز بازار آزاد است، گفت: اگر مكانیسم كار نمی كند و در اجرا، حق مردم به آنها نمی رسد، باید روش را تغییر داد كه اگر با همان روش و با واسطه های تجارت و شیوه های بروكراسی قدیمی باشیم، ارز را داده ایم و مشكل مردم نیز حل نشده است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه كشور در ادامه با تأكید بر تغییر ساختار در همه عرصه ها، از جمله درآمدزایی ها برای دولت و مصرف آن، گفت: كالابرگ الكترونیكی یكی از این طرح ها است كه فارغ از آن ما با پدیده ای به نام فقر چند بعدی روبرو هستیم. زیرساخت ها به بهترین شیوه انجام شده اما طرفی از جامعه را می بینیم كه به اندازه كافی غذا ندارد.
وی ادامه داد: بزرگ ترین فقر افراد فقیر جامعه این است كه صدای آنها به حاكمیت نمی رسد. نظام جمهوری اسلامی ایران برای رفع این موضوع اعتبار اختصاص داده و یارانه نقدی در قالب های مختلف پرداخت می شود و دستگاه ها برای رفع محرومیت اعتبارات زیادی دریافت می كنند اما نمی توانند در نهایت نتیجه لازم را بدهند.
پورمحمدی با اشاره به اراده مسئولان برای اجرای طرح كالابرگ الكترونیكی عنوان كرد: رئیس جمهور در تمامی جلسات روی این موضوع تأكید داشت و ده ها جلسه با آقای قالیباف برای اجرای این موضوع داشته ایم. ما قصد داریم كالابرگ را به نحوی به مردم بدهیم كه به دست افرادی برسد كه واقعا نیازمند هستند. این كالاها باید به دست مردم محروم در دورترین نقاط كشور نیز برسد.
معاون رئیس جمهور همچنین بر ضرورت حفظ قیمت ها برای كالاهای اساسی كه قرار است به مردم داده شود، اظهار داشت: این اطمینان باید به مردم داده شود كه قیمت اقلام اساسی برای یك بازه زمانی شش ماهه یا یكساله تغییر نكند.
وی همچنین بر تدبیر لازم برای تولید غذا در داخل تأكید كرد و گفت: تولیدكننده نیازمند نهاده های دامی است كه باید اقدامی كرد تا نوسانات نرخ ارز روی آن تأثیری نگذارد. حاكمیت باید مقداری از این ریسك را بپذیرد و بین تولیدكننده و توزیع كننده ارتباط محكم و با نظارت، برقرار كند.
پورمحمدی اضافه كرد: فعلا برای یك ماه خود را آماده كرده ایم كه ضمن نهایی كردن طرح اجرای كالابرگ الكترونیكی، كار خود را آزمایشی شروع كنیم كه البته قطعا ممكن است در وهله اول، اشكالاتی وجود داشته باشد. زمانی كه نظام مالی آن به درستی كار كند و هماهنگی ها وجود داشته باشد، آن را ادامه می دهیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه در پایان خاطرنشان كرد: ما تلاش داریم تا دست واسطه ها را كوتاه كنیم تا كالاها در نهایت با قیمت درست به دست مردم برسد./
منبع: خبرگزاری خانه ملت